بررسی برهمکنش سطوح آبیاری و بافت خاک برعملکرد، اجزای عملکرد و بهره‌وری مصرف آب گیاه شاهی

یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده در تولید محصولات کشاورزی، کمبود آب آبیاری است. این پژوهش به‌منظور بررسی برهمکنش بافت‌ خاک و سطوح آبیاری برعملکرد، اجرای عملکرد و بهره‌وری مصرف آب گیاه شاهی در سال 1397 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. پژوهش حاضر، به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار و بر پایه‌ی کشت گلدانی بود. تیمارها شامل سه سطح آبیاری (100 درصد ظرفیت زراعی، 66 درصد ظرفیت زراعی و 33 درصد ظرفیت زراعی) و سه بافت خاک (رس سیلتی، لوم رسی و لوم شنی) بود. بر اساس نتایج کاهش حجم آب مصرفی به میزان 34 درصد و 67 درصد به ترتیب منجر به کاهش 12 و 13.2 درصدی تعداد برگ، 8.1 و 8.5 درصدی طول برگ، 11.1 و 25 درصدی عرض برگ و 7.4 و 16.8 درصدی وزن خشک اندام هوایی نسبت به تیمار شاهد (100 درصد ظرفیت زراعی) شده است. بیشترین میزان ارتفاع، وزن تر اندام هوایی و عملکرد در واحد سطح به ترتیب با مقادیر 16.9 سانتی‌متر، 10 گرم و 565.9 گرم در مترمربع در تیمار اثر متقابل 100 درصد ظرفیت زراعی و بافت خاک رس سیلتی (fc-sc) مشاهده شد. بیشترین مقدار بهره‌وری مصرف آب با مقدار 1.78 کیلوگرم در متر مکعب در تیمار اثر متقابل 33 درصد ظرفیت زراعی و رس سیلتی (fc-sc) به دست آمد. اعمال سطوح مختلف آبیاری سبب افزایش معنی دار در بهره وری مصرف آب شده است، به طوری که اعمال آبیاری به میزان 33 و 66 درصد fc سبب افزایش 22.6 و 10.5 درصدی بهره وری مصرف آب شده است. به‌طور کلی، گیاه شاهی نسبت به تنش خشکی حساس است، همچنین بافت مناسب برای این گیاه رس سیلتی است.

investigating the interaction effect of irrigation levels and different soil textures on yield, yield components, and water productivity of garden cress (lepidium sativum l.)

irrigation water scarcity is one of the major limiting factors in agricultural production. this study was conducted to investigate the interaction effect of soil textures and irrigation levels on yield, yield components, and water productivity of garden cress (lepidium sativum l.) in the experimental research greenhouse at ferdowsi university of mashhad, during 2018. in this study we used a factorial experiment based on the completely randomized design with 3 replications. treatments consisted of 3 levels of irrigation (0.33 fc, 0.66 fc, and fc) and 3 soil textures (silty clay, clay loam, and sandy loam). the result showed that decrease of the water irrigation consumption by 34 and 67% resulted in reduction of leaf numbers by 12 and 13.2%, leaf length (8.1 and 8.5%), leaf width (11.1 and 25%), and shoot dry weights (7.4 and 16.8%). the results showed that the highest of plant height, shoot fresh weights, and yield of garden cress by 16.9 cm, 10 g, and 565.9 g.m-2 were observed in fc+silty clay treatments. the highest of water productivity was observed in 0.33 fc+ silty clay (by 1.78 kg.m-3). applying different levels of irrigation has caused a significant increase in water productivity, so that applying irrigation to the amount of 33 and 66% fc has increased this parameter by 22.6 and 10.5%. also, garden cress is a sensitive plant under drought stress conditions and the best texture for this plant is silty clay texture.