پیامدهای زیست محیطی بخش کشاورزی و تحولات سیاستی دهه اخیر: مورد مطالعه کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه

بخش کشاورزی به عنوان زیربنای اصلی تحقق امنیت غذایی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی جوامع به شمار می آید و میانگین سهم آن در تولید ناخالص داخلی 161 کشور مورد مطالعه در سال 2019 حدود 11 درصد گزارش شده‌است. به موازات نقش‌آفرینی این بخش در تامین امنیت غذایی و اشتغال کشورها با پیامدهای جانبی منفی بر منابع پایه و محیط زیست همراه است که دولت ها را به تجدید‌نظر در سیاست‌های حمایتی مرتبط با بخش کشاورزی سوق داده است. دولت‌ها می‌توانند خواسته و ناخواسته و به روش‌های مختلفی بر پایداری زیست‌محیطی بخش کشاورزی تاثیر بگذارند. این مقاله با رویکرد مروری غیر نظام‌مند و با استفاده از گزارش‌های مراجع معتبر بین المللی(شامل فائو، سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه ، سازمان تجارت جهانی و ...) به عملکرد زیست محیطی بخش کشاورزی و تاثیرات و تحولات سیاستی در کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه در دهه اخیر می پردازد. نتایج نشان می‌دهد که سیاست‌های حمایت از کشاورزی تمایل به تاثیرگذاری منفی بر محیط زیست دارند. سیاست‌های حمایت از قیمت بازار و پرداخت‌های مبتنی بر تولید یا استفاده نامحدود از نهاده متغیر بیشترین آسیب را متوجه محیط زیست می‌نماید و در مقابل، کمترین آسیب از جانب سیاست پرداخت‌های حمایتی کاملاً مجزا مبتنی بر سطح زیرکشت سال‌های گذشته گزارش شده است. تراز مواد مغذی خاک؛ میزان انتشار گازهای گلخانه ای؛ برداشت آب برای فعالیت‌های کشاورزی؛ و تنوع زیستی اراضی کشاورزی (تنوع محصول و همگونی چشم‌اندازها)از جمله شاخص‌های کلیدی است که بهبود و وخامت آن به تبیین رابطه بین بخش کشاورزی و محیط زیست کمک می‌نماید و بررسی‌های اخیرکشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه حاکی از دستاوردهای قابل توجه در برخی از این شاخص ها می‌باشد.

Environmental Implications of the Agricultural Sector and Policy Developments of the Recent Decade: A Case Study of OECD Countries

The agricultural sector as the main infrastructure for food security is one of the most important economic sectors of societies and its average share in the GDP of 161 countries studied in 2019 is about 11 percent. In parallel with the role of this sector in the provision of food security and employment of countries with negative side effects on basic resources and the environment, which led governments to reconsider their policies related to the agricultural sector. Governments can, willingly or unwillingly, affect the environmental sustainability of the agricultural sector in a variety of ways. This article focusing on nonsystematic review approach and using the reports of authentic international institution (including FAO, OECD, WTO, etc.), deals with the implications of the agricultural sector and policy developments of the recent decade in the OECD member countries. The findings show that agricultural support policies tend to have a negative impact on the environment. Market price supports policies and payments based on output, and payments based on unconstrained variable input use found to be the most environmentally harmful. In contrast, fully decoupled support payments based on noncurrent crop area are the least harmful. Soil nutrient balance; Greenhouse gas emissions; Water abstraction for agricultural activities; and biodiversity of agricultural lands (crop diversity and homogeneity of landscapes) are among the key indicators that its improvement and deterioration helps to explain the relationship between agriculture and the environment and recent studies by OECD countries show significant gains in some of these indicators.