مقایسه روش‌های کاشت پشته‌ای و سنتی گندم (.triticum aestivum l) در مقادیر متفاوت آبیاری

این تحقیق در سال زراعی 99-1398 در مزرعه تحقیقاتی ساعتلوی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی با طول جغرافیایی 45 درجه و 2 دقیقه شرقی، عرض جغرافیایی 37 درجه و 44 دقیقه شمالی و ارتفاع 1352 متر از سطح دریا واقع در 25 کیلومتری ارومیه به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. فاکتور اول شامل مقادیر متفاوت آبیاری در سه سطح (تامین 100، 75 و 50 درصد نیاز خالص آبیاری) و فاکتور دوم روش کاشت در چهار سطح (کاشت کرتی، کاشت سه خط روی پشته (عرض پشته 30 سانتی‌متر)، کاشت 4 خط روی پشته (عرض پشته 45 سانتی‌متر) و کاشت 5 خط روی پشته (عرض پشته 60 سانتی‌متر)) بود. نتایج نشان داد بین سطوح مختلف آبیاری از نظر صفات عملکرد و اجزای عملکرد دانه (به جز وزن 1000 دانه) تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. صفات تعداد سنبله در واحد سطح، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد سنبله از نظر روش‌های مختلف کاشت تفاوت معنی‌داری داشتند. مقایسه میانگین نشان داد بالاترین میزان تعداد سنبله در واحد سطح (676 سنبله)، عملکرد دانه (7773.3 کیلوگرم بر هکتار)، عملکرد بیولوژیک (17696 کیلوگرم بر هکتار) و عملکرد سنبله (0.91 کیلوگرم بر مترمربع) از روش کاشت سه خط روی پشته بدست آمد. بیشترین شاخص کلروفیل و محتوای نسبی آب برگ از تامین 100 درصد نیاز خالص آبیاری و بیشترین مقدار دمای داخلی برگ، پرولین و درصد نشت یونی از تامین 50 درصد نیاز خالص آبیاری حاصل شد. همچنین بیشترین مقدار شاخص کلروفیل در روش کاشت سه خط روی پشته و محتوای نسبی آب برگ در روش کاشت پنج خط روی پشته مشاهده شد. با توجه به کمبود آب و خشکسالی، آبیاری 50 درصد نیاز خالص آبیاری (کاهش 50 درصد حجم آب) و کاشت سه خط روی پشته توصیه می‌گردد.

Comparison of Ridge Planting and Traditional Methods in Wheat (Triticum aestivum L.) in Different Amounts of Irrigation

This research was conducted at the research field of WestAzerbaijan (Saatloo station, 45° 10′ 53˝ E/ 37° 44′ 18˝ N and 1338 m above sea level), located 25 km from Urmia city (Iran) during 20192020 cropping seasons, as a factorial layout based on randomized complete block design with three replications. The first factor includes different amounts of irrigation at three levels (supply 100, 75 and 50% net irrigation requirement) and the second factor was planting at four levels (plot planting, planting three lines on the ridges (ridges width=30 cm), planting four lines on the ridges (ridges width=45 cm) and planting five lines on the ridges (ridges width=60 cm)). The results showed that there was no significant difference between different levels of irrigation for yield traits and grain yield components (except 1000 grain weight). Traits such as number of spikes per unit area, grain yield, biological yield and spike yield were significant differences for planting methods. Mean comparison showed the highest number of spikes per unit area (676 spikes), grain yield (7773.3 kg ha1), biological yield (17696 kg ha1) and spike yield (0.91 kg m2) was obtained from three planting methods. The highest chlorophyll index and relative leaf water content were obtained from supplying 100% of the net irrigation requirement and the highest internal temperature of leaf, proline and ion leakage percentage were obtained from supplying 50% of the net irrigation requirement. Also, the highest amount of chlorophyll index was observed in the threeline planting method on the ridge and the relative leaf water content was observed in the fiveline planting method on the ridge. Due to water shortage and drought, irrigation of 50% of the net irrigation requirement (reduction of 50% of water volume) and planting of three lines on the ridge is recommended.