روند تغییرات شوری خاک و ارتباط آن با متغیرهای اقلیمی (مطالعه موردی: کرج)

در این پژوهش، از اطلاعات اقلیمی شامل: رطوبت نسبی، سرعت باد، دمای خاک و همچنین شوری اعماق مختلف خاک (پنج، 10، 20، 30، 50 و 100) سانتی‌متر مربوط به بازه زمانی ده‌ساله (2017-2008) با هدف بررسی روند ارتباط پارامترهای اقلیمی و نوسانات شوری خاک استفاده شد. همچنین از آزمون هرست برای یافتن واریانس کافی داده‌ها جهت تحلیل روند سری‌های زمانی، و آزمون منکندال، اسپیرمن و رگرسیون چند متغیره برای تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شد. نتایج نشان داد که تمامی پارامترهای موردمطالعه با توجه به ضریب هرست بزرگتر از 0.5، از واریانس کافی جهت تحلیل روند سری‌های زمانی برخوردار هستند. نتایج آزمون منکندال و اسپیرمن نشان داد که در لایه‌های سطحی خاک (5 و 10 سانتی‌متر)، با گذشت از بازه ده‌ساله موردنظر، شوری خاک روند نزولی گرفته و رو به کاهش است. اما در لایه‌های عمیق (20، 30، 50 و 100 سانتی‌متر)، هر دو آزمون روند افزایشی و صعودی را داشته و عمق 50 و 100 سانتی‌متر، دارای روند افزایشی معنی‌دار در سطح 5 درصد می‌باشد. از آنجا که تمرکز ریشه در اکثر محصولات در عمق 30 سانتی‌متر است، نتایج آزمون رگرسیون چند متغیره نشان داد که دمای عمق پنج سانتی‌متر و متوسط رطوبت نسبی هر کدام با 16 درصد و متوسط سرعت نسبی با 6 درصد به ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر را بر شوری عمق مذکور خاک داشته‌اند. همچنین در چهار عمق از شش عمق موجود، دمای عمق پنج سانتی‌متر خاک بیشترین تاثیر را بر شوری اعماق مختلف خاک داشت.

Trends of Soil Salinity Changes and Its Relation to Climate Variables

This research was used from climate information such as average humidity, average wind speed, soil temperature and salinity of different soil depths (5, 10, 20, 30, 50, and 100 centimeters) in 10 years (20082017). The purpose of this study was to investigate the relationship between climate parameters and soil salinity fluctuations. Also, Hurst test to find enough variance of the data to analyze the time series trend, and MannKendal, spearman, and multivariate regression tests were applied for data analysis. The results showed that all parameters of the study based on the Hurst coefficient bigger than 0.5, had a significant variance for time series analysis. The results of MannKendal and spearman tests showed that in surface soil layers (5 and 10 cm) after 10 years period, the soil salinity had a descending trend. However, both tests had an increasing trend in deeper layers (20, 30, 50 and 100 cm) and at depths of 50 and 100 cm observed the significantly increasing trend at a 5% level. As far as the root centralization is mostly in depth of 30 cm, the multivariate regression test illustrated that the temperature in depth of 5 cm and average relative humidity (each 16%) and average speed of 60% had the most and the least effect, respectively on the soil salinity in the mentioned soil depth. Also, in four depths of six depths, the temperature in depth of 5 cm was the most effect on soil salinity of different soil depths.