بهره وری آب کشاورزی در استان خراسان رضوی (وضعیت موجود، روش‌های ارتقاء، چشم‌انداز توسعه)

بهره وری فیزیکی آب عبارت از نسبت عملکرد محصول به حجم آب مصرفی است. در این مقاله میانگین عملکرد سال 1396 در تمامی شهرستان های استان خراسان رضوی برای محاسبه عملکرد در هکتار محصولات (صورت کسر بهره وری آب) استفاده شد. برای آب مصرفی هر محصول در واحد هکتار (مخرج کسر بهره وری آب)، از اعداد برآورد شده توسط کارشناسان معاونت تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان و یافته های تحقیقاتی موجود بهره گرفته شد. نتایج نشان داد بهره وری آب در محصولات زراعی و باغی استان در وضع موجود 1.2 کیلوگرم بر مترمکعب می باشد که طی یک برنامه 5 و 10 ساله برای ارتقاء به اعداد 1.55 و 1.9 کیلوگرم بر مترمکعب هدف گذاری انجام گردید. برای دست یافتن به اهداف برنامه میان‌مدت ارتقاء بهره وری آب کشاورزی در استان خراسان رضوی، 6 برنامه کلان شامل: توسعه سامانه های نوین آبیاری، اصلاح و بهبود روش های آبیاری سطحی، اصلاح الگوی کشت، توسعه کشت های گلخانه ای، اصلاح و بهبود مکانیزاسیون و کاهش ضایعات محصولات کشاورزی در نظر گرفته شد. در برنامه کوتاه‌مدت ارتقاء بهره وری آب کشاورزی استان خراسان رضوی علاوه بر 6 برنامه کلان ده‌ساله، 6 برنامه کلان شامل: تغذیه و حاصلخیزی خاک، به نژادی، به زراعی و به باغی، آموزش و ترویج، توسعه کشاورزی حفاظتی و بهبود تجارت و بازار محصولات کشاورزی پیشنهاد شده است.