معرفی و اصلاح شاخص‌های آسیب‌پذیری آب آبیاری

در سال‌های اخیر با توجه به مشکل کم‌آبی و خشک‌سالی کشور ایران، استفاده از آب‌های جاری رودخانه‌ها برای مصارف کشاورزی از اهمیت بسزایی برخوردار شده است. شاخص‌های ارزیابی کیفیت و آسیب‌پذیری بسیاری درزمینه آب آشامیدنی ارائه‌شده است، ولی متاسفانه به توسعه شاخص‌های مناسب آسیب‌پذیری و کیفیت آب آبیاری اهمیت خاصی داده نمی‌شود؛ بنابراین در این مطالعه هدف ارائه شاخص‌های اصلاح‌شده برای ارزیابی آسیب‌پذیری آب آبیاری می‌باشد. در این مطالعه شاخص‌های آسیب‌پذیری nsfwqi، bcwqi، cwqi و owqi با توجه به دیاگرام ویلکاکس و استاندارد fao286 برای کیفیت آبیاری تحت‌فشار، اصلاح و برای ارزیابی آب آبیاری مورداستفاده قرارگرفته است. شاخص‌های ارزیابی مذکور برای پارامترهای کیفی sar، na+، cl، ph، hco3، ec و tds اندازه‌گیری شده در ایستگاه‌های هیدرومتری کینه ورس و قروه بر روی رودخانه ابهر رود، از سال 1380 تا 1389 موردبررسی قرارگرفته است. نتایج حاکی از آن بود که این شاخص‌ها در ارزیابی آسیب‌پذیری آب آبیاری موردپذیرش بوده و در مورد رودخانه ابهر رود نتایج یکسانی را ارائه نمودند. ایستگاه کینه ورس در ارزیابی تمام شاخص‌ها دارای آسیب‌پذیری کمتری نسبت به ایستگاه قروه بود و این امر در واقعیت نیز مشهود است. شاخص nsfwqi به‌عنوان بهترین و مناسب‌ترین شاخص ارزیابی آسیب‌پذیری آب آبیاری معرفی شد. به‌منظور تعیین ضرایب پارامترهای موثر در شاخص nsfwqi پرسش‌نامه‌هایی تهیه و در اختیار متخصصان آبیاری و کشاورزی قرار گرفت. با توجه به اولویت‌بندی و امتیازبندی اعلام‌شده از طرف آن‌ها و به‌کارگیری روش تحلیل سلسله مراتبی ahp، وزن پارامترهای کیفی در شاخص nsfwqi تعیین گردیده است.

Introduction and Correction of Vulnerability Indicators for Irrigation Water (Case Study: Abhar Rud River)

In recent years due to water shortages and drought in Iran, the use of surface waters in this country is very important for agricultural use. Indicators in the field of assessing the quality of drinking water is provided, but the type and quality of irrigation water for agricultural products of particular importance given. Therefore, this study aims to provide solutions for measuring the quality of irrigation water is used. Here indicators NSFWQI, BCWQI, CWQI and OWQI corrected using Vilcox diagram and the FAO publication 286 for pressurized irrigation. Qualitative parameters of SAR, Na+, Cl, and pH, HCO3, Ec and TDS were measured on two stations Abharrud River, in the name of Kineh Varas and Qorveh of 2001 was up to 2010. Results showed that these indicators are acceptable in agriculture and about the same results presented Abhar Rud River.  Kineh Varas station in assessing all indicators has less vulnerability than Qorveh station and it is also evident in the fact.  The NSFWQI was the best index of irrigation water vulnerability.  In order to determining of effective parameters on NSFWQI index, a sort of check list has been providing to irrigation and agriculture experts.  Considering of their preference besides using AHP approach, weight of quality parameter has been determined.