الگوی توزیع رطوبت در خاک لومی شنی از یک منبع نقطه‌ای زیرسطحی

با توجه به کاهش کیفیت و کمیت منابع آبی در اغلب استان‌های کشور و لزوم استفاده پایدار از سامانه‌های آبیاری تحت‌فشار طراحی و اجرای دقیق آن‌ها ضرورت دارد. یکی از روش‌های جدید آبیاری موضعی در کشور، آبیاری قطره‌ای زیرسطحی می‌باشد که موجب کاهش تبخیر از سطح خاک می‌گردد. اطلاعات دقیق از الگوی توزیع رطوبت در این سامانه در بافت‌های خاک ضروری است. در یک پروژه تحقیقاتی با تیمارهای دبی‌های قطره‌چکان‌ها (2 و 3.6 لیتر در ساعت) و عمق‌های کارگذاری لوله‌های آبده قطره‌چکان‌دار (30 و 45 سانتی‌متر) در یک خاک زراعی فاقد پوشش گیاهی در ایستگاه تحقیقاتی کرمان، تاثیر عمق نصب و تغییرات دبی قطره‌چکان بر الگوی توزیع رطوبت خاک موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در بافت خاک لوم شنی و با توجه به خاصیت صعود شعریه خاک عمده حرکت آب از عمق نصب 30 سانتی‌متری قطره‌چکان به سمت لایه سطحی خاک بوده است. درحالی‌که در عمق نصب 45 سانتی‌متری قطره‌چکان، شکل منحنی‌های پیاز رطوبتی خاک در جهت افقی و عمودی حالت تقارن داشته‌اند. همچنین افزایش دبی قطره‌چکان از 2 به 3.6 لیتر بر ساعت در عمق نصب 30 سانتی‌متر سبب افزایش حرکت جانبی آب در خاک شده، اما در عمق نصب 45 سانتی‌متر به‌طور محسوسی سبب تغییرات رطوبت خاک در لایه‌های پایین‌تر نیز شده است.

Moisture Distribution Pattern in Sandy Loam Soil from a Subsurface Point Source

Due to the decline in the quality and quantity of water resources in most part of country a sustainable use of pressurized irrigation systems is required. Herein subsurface drip irrigation as one of the micro irrigation system has been introduced, which reduces evaporation from the surface of soil. Hence, a research project with two treatments of emitter discharge (2, 3.6 liters per hour) and 2 depths of emitter installation from soil surface (30 and 45 cm) were conducted in a soil devoid of vegetation in Kerman research station. The aim of the project was study the effect of the installation depth and discharge of emitter on variation of soil moisture distribution. The results showed that in sandy loam soil texture and according to the properties of soil capillaries, major of water movement has been from emitter installation depth on 30 cm toward soil surface layer. While at emitter installation depth on 45 cm, curves of soil moisture pattern in horizontal and vertical direction were symmetric modes. Also, the emitter discharge increased from 2 to 3.6 lph at a depth of 30 cm, increases the lateral movement of water in the soil, but in the installation depth of 45 cm, significantly due to changes has been in soil moisture in the lower layers as well.