|
|
|
|
آبشویی و اصلاح اراضی شور و سدیمی، بخش اول: مفاهیم نظری و روابط حاکم بر آبشویی نمک ها از نیمرخ خاک
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
شریفی پور مجید ,ناصری عبدعلی ,هوشمند عبدالرحیم ,حسن اقلی علیرضا ,معاضد هادی
|
|
منبع
|
مديريت آب در كشاورزي - 1396 - دوره : 4 - شماره : 1 - صفحه:39 -48
|
|
|
|
|
چکیده
|
بررسی مطالعات انجام‌شده در زمان های متفاوت در خصوص اراضی شور تحت آبیاری در ایران، نشان میدهد که سطح این اراضی در حال گسترش است. با تداوم ایجاد شبکه های آبیاری و زهکشی در بخش هایی از اراضی مسطح استان خوزستان، مقدار این اراضی بیشتر نیز خواهد شد. آبشویی تنها راه عملیِ شناخته‌شده برای احیاء اراضی شور میباشد و انجام آن نیازمندِ مصرف مقادیر بسیار زیاد آب است. شناخت مفاهیم نظری و روابط حاکم بر پدیده، به درک بهتر فرآیند کمک میکند و از اشتباهات و برداشت های غلطی که در این زمینه وجود دارد جلوگیری خواهد کرد که نتیجه آن کاهش هزینه، زمان و بهبود عملیات آبشویی و البته صرفه جویی در آب مصرفی خواهد بود. آبشویی نمکها از خاک نمونه ای از جابه جایی اختلاط پذیر (جایگزینی سیال موجود در خلل و فرج با یک سیال دیگر) در محیط متخلخل است. ولی انتقال املاح در خاک به دلیل داشتن ساختمان و وجود منافذ ریز (درون خاکدانه‌ای) و درشت (بین خاکدانه‌ای)، با یک محیط متخلخل ساده متفاوت است. برای توصیف پدیده انتقال املاح در خاک ساختماندار و آگاهی از جزئیات آن در راستای جهت‌دهی بهتر عملیات آبشویی و حصول نتیجه مناسب، باید از راهبردی استفاده نمود که در آن تخلخل شامل دو ناحیه آب ساکن (منافذ درون خاکدانه‌ای) و آب متحرک (منافذ بین خاکدانه‌ای) فرض شود که انتقال املاح در آن‌ها به ترتیب توسط پخشیدگی و جریان روان و انتشار صورت میگیرد. در این مقاله، پس از ارائه مفاهیم نظری مرتبط، معادلات ریاضی حاکم بر انتقال املاح در محیطهای متخلخل (در شکل عمومی)، به‌صورت مختصر معرفی‌شده و سپس مدل های انتقال املاح در خاک (به صورت اختصاصی) ارائه میگردد. این معادلات شامل: معادله کلی انتقال املاح، انتقال املاح توسط پخشیدگی، انتقال املاح با جابه جایی، مدل های شبیه سازی انتقال املاح در خاک به‌عنوان محیطی دارای پیوستاری دوگانه و مدلسازی انتقال املاح بین نواحی آب ساکن و متحرک میباشد. در قسمت دوم این سری مقالات، از دریچه مفاهیمی که در قسمت اول معرفی میشوند، به مزایا و معایب روشهای مختلف آبشویی پرداخته خواهد شد و همچنین اثر عوامل محیطی و سیستمی با کمک همین مفاهیم بررسی میشود. شناخت مفاهیم معرفی‌شده در این مقاله نه‌تنها برای انجام عملیات آبشویی اولیه، بلکه برای درک بهتر از مدیریت شوری در مزرعه در زمان بهره برداری نیز مفید خواهد بود.
|
|
کلیدواژه
|
منحنی رخنه، انتقال املاح در خاک، پخشیدگی املاح، انتشار املاح
|
|
آدرس
|
دانشگاه لرستان, گروه مهندسی آب, ایران, دانشگاه شهید چمران اهواز, گروه آبیاری و زهکشی, ایران, دانشگاه شهید چمران اهواز, گروه آبیاری و زهکشی, ایران, سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی, موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی, ایران, دانشگاه شهید چمران اهواز, گروه آبیاری و زهکشی, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Leaching and Reclamation of Saline and Sodic Soils, Part I: Theoretical Concepts and Governing Relationships on Salts Leaching from Soil Profile
|
|
|
|
|
Authors
|
Naseri Abdali ,Hooshmand Abdulrahim ,Hassanoghli Alireza ,Moazed Hadi ,Sharifipour Majid
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|