بررسی کارایی مدل حداکثر آنتروپی در پتانسیل‌سنجی مناطق مستعد به خشکسالی هیدرولوژیک منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت جیرفت)

کشور ایران در منطقه ای خشک و نیمه خشک واقع شده، که بخش بزرگی از نیازهای آبی آن از منابع آب زیرزمینی تامین می شود. در دوره های خشکسالی شدید و طولانی مدت که امکان تامین آب از منابع آب سطحی وجود ندارد؛ آب زیرزمینی یگانه منبع تامین آب خواهد بود. بنابراین بررسی وضعیت این منابع و تعیین عوامل اثرگذار روی آنها از اهمیت شایانی برخوردار است. در این پژوهش مناطقی که در معرض خشکسالی شدید آب زیرزمینی قرار دارند با استفاده از شاخص خشکسالی آب زیرزمینی gri شناسایی شدند و به منظورپتانسیل سنجی مناطق مستعد به خشکسالی به صورت تصادفی 70 درصد نقاط خشکسالی به منظور آموزش (واسنجی) مدل و 30 درصد برای اعتبارسنجی نتایج مدل انتخاب شدند. میزان تاثیر عوامل موثر بر خشکسالی آب های زیرزمینی همانند فاصله از آبراهه، پوشش گیاهی، ارتفاع، شیب، جهت شیب، شاخص رطوبت توپوگرافی twiرطوبت سطح خاک، بارندگی با استفاده از مدل حداکثر آنتروپی و با بهره گیری از نرم افزار maxent در حوضۀ آبخیز دشت جیرفت مشخص شد. نتایج این مطالعه براساس آزمون جکنایف نشان داد مهمترین فاکتورهای تاثیرگذار بر خشکسالی آبهای زیرزمینی، ارتفاع، فاصله از رودخانه و رطوبت سطح خاک هستند و مدل بیشترین حساسیت را نسبت به این پارامترها نشان داد. مقدار سطح زیرمنحنی منحنی تشخیص عملکرد نسبی 0/85 (roc )و 76 /0 به ترتیب برای نمونه های تعلیمی و آزمایشی نشان دهندۀ سطح قابل قبول نتایج است.

investigating the effectiveness of the maximum entropy model in measuring the potential of areas prone to hydrological drought of underground water resources (case study: jiroft plain)

iran is located in an arid and semi-arid region, where a large part of its water needs is provided by underground water sources. in severe and prolonged periods of drought when it is not possible to supply water from surface water sources; groundwater will be the only source of water supply. therefore, it is very important to investigate the status of these resources and determine the influencing factors on them. in this research, the areas that are exposed to severe groundwater drought were identified using the gri groundwater drought index, and in order to measure the potential of drought-prone areas, 70 percent of the drought points were randomly selected for training purposes. model and 30% were selected to validate the results of the model. the influence of factors affecting groundwater drought such as distance from waterways, vegetation cover, height, slope, slope direction, topographic moisture index (twi), soil surface moisture, rainfall it was determined by using the maximum entropy model and using maxent software in the watershed of jiroft plain. the results of this study based on the jackknife test showed that the most important factors affecting groundwater drought are height, distance from the river and moisture of the soil surface and the model showed the most sensitivity to these parameters. the value of the area under the relative performance recognition curve (roc) is 0.85 and 0.76 respectively for the samples educational and experimental shows the acceptable level of results.