برآورد هدررفت منابع آب زیرزمینی کم‌عمق و پلایای کاشان در اثر تبخیر با استفاده از داده‌های ایزوتوپی (2h و 18o)

بهره‌برداری زیاد از آب‌های زیرزمینی و همچنین رخداد تبخیر در شمال شرق دشت کاشان به دلیل عمق کم آب زیرزمینی و همچنین از سطح دریاچه پلایایی و کفه نمکی سراجه، باعث کاهش ذخیره و کیفیت آب باقی مانده در این دشت شده است. برآورد میزان تبخیر از منابع آبی، یکی از فاکتورهای مهم و کلیدی در محاسبه بیلان آبی و مدیریت منابع آب در هر منطقه به شمار می‌رود. به منظور محاسبه میانگین تبخیر از منابع آب در دشت کاشان و بررسی مقدار غنی‌شدگی، از اطلاعات ایزوتوپ‌های سنگین مولکول آب (2h و 18o) استفاده گردید. در این مطالعه، 42 نمونه از منابع آب زیرزمینی، دریاچه پلایایی و کفه نمکی سراجه برداشت و مورد آنالیز هیدروژئوشیمیایی و ایزوتوپی قرار گرفت. مقدار فاکتور غنی‌شدگی جنبشی در نتیجه تبخیر با توجه به ‰ δε18ov-bl=7.1 و ‰6.25= δε2hv-blودمای متوسط سالانه 30 درجه سانتی‌گراد، برابر ‰16.4- و ‰82.25- پرمیل به ترتیب برای اکسیژن-18 و دوتریوم به‌دست آمد. مقدار تلفات آب در نتیجه تبخیر براساس مقادیر اکسیژن-18، براساس اختلاف بین نمونه اولیه و مقدار اکسیژن-18دریاچه پلایایی با استفاده از معادله پدیده ریلی محاسبه گردید. از آن‌جایی‌که کسر آب باقی‌مانده برابر 0.40 به‌دست آمده است، بنابراین میزان تلفات منابع آب در شمال شرق آبخوان 60 درصد برآورد شده است.

estimation of water lost by evaporation from shallow groundwater resources and kashan playa using isotopic data (2h and 18o)

estimating the amount of evaporation from water resources is one of the important and key factors in calculating the water balance and managing water resources in each region. in order to calculate the average evaporation from water resources in kashan plain and to check the amount of enrichment, the information of stable isotopes of water molecules was used. in this study, 42 water samples were collected from groundwater, playa lake and serajeh salt pan in order to analyze the hydrogeochemical and isotopic characteristics. the amount of 18o isotopic enrichment factor was determined based on and the amount of deuterium based on . according to the results, the overall enrichment value due to evaporation, under the specified conditions and an average annual temperature of 30°c, was determined to be -16.4‰ and -82.25‰ for oxygen-18 and deuterium, respectively. additionally, based on the rayleigh distillation, the amount of water losses due to evaporation was calculated based on the differences between the initial sample and the 18o value of the playa using the simplified rayleigh equation. since the remaining water fraction was found to be 0.40, hence the water loss rate in the northeastern part of the aquifer was estimated to be 60 percent.