تحلیل زمانی‌ مکانی عملکرد سامانۀ بهره‏برداری اپراتور‌محور در توزیع آب سطحی در شرایط کمبود تامین آب، مطالعۀ موردی شبکۀ آبیاری نکوآباد اصفهان

این پژوهش به ارائۀ نوعی روش جامع کاربردی در ارزیابی عملکرد فنی سامانۀ بهره‏برداری اپراتور‌محور در توزیع آب سطحی تحت شرایط مختلف کمبود تامین آب در یک شبکۀ آبیاری می‏پردازد. برای این منظور، از مدل شبیه‏ساز انتگرالی‌ تاخیری برای شبیه‏سازی توزیع جریان در کانال‏های اصلی و فرعی شبکۀ آبیاری نکوآباد اصفهان بهره‏گرفته شد. شرایط مرزی مدل شبیه‏ساز بر اساس تحلیل آمار تاریخی از سامانۀ تامین آب سطحی در محل بند انحرافی و در قالب 7 سناریوی منتخب شامل شرایط نرمال تا شرایط کم‏آبی ملایم تا حاد انتخاب شد. ارزیابی فنی سامانه بهره‏برداری شامل: 1) تحلیل زمانی دبی تحویلی به آبگیرها و محاسبۀ میانگین روزانه کفایت توزیع آب در محل 13 آبگیر درجۀ 2 و 149 آبگیر فرعی و 2) تحلیل مکانی پراکندگی شاخص یادشده در سطح شبکه در قالب نقشه‏های پهنه‏بندی کفایت توزیع آب تحت هر سناریوی بهره‏برداری بود. نتایج از الگوی غالب و تکرار‌شوندۀ کاهش کفایت توزیع آب از محل منبع به سمت پایین‏دست در کانال اصلی و در هر 13 کانال درجۀ 2 بود. دامنۀ تغییرات میانگین روزانۀ شاخص کفایت توزیع آب سطحی به‌ترتیب در سناریوی نرمال تا سناریوهای کم‏آبی 10%>، 10-15%، 15-20%،20-30%، 30-40% و <40% برابر با 95-64%، 56-90%، 54-89%، 50-89%، 49-86%، 46-86% و 77-33% به دست آمد. همچنین نقشه‏های پهنه‏بندی مکانی کفایت توزیع آب حاکی از الگوی واضحی از ناکارآمدی سامانۀ بهره‏برداری در توزیع کافی آب سطحی تحت سناریوهای کم‏آبی ارائه کرده و مناطق آسیب‏پذیر شبکه را مشخص کرد.

spatio-temporal analysis of the operator-centered manual operational system in surface water distribution under water supply shortage: a case study of the nekooabad irrigation district, isfahan

the research conducted was aimed at developing a comprehensive method to evaluate the technical performance of an operator-centered operation. the study was conducted under different water supply shortage conditions. the nekooabad irrigation district was selected for simulation purposes using the integral-delay model to simulate flow distribution in the canals. the boundary conditions were based on historical statistics of surface water supply at the source. seven scenarios were created, ranging from normal to severe water shortage. the technical assessment was based on two aspects: temporal analysis of the daily average water distribution adequacy in 13 main and 149 secondary off-takes. the second aspect included spatial analysis of the distribution of the mentioned index throughout the district. the study classified water distribution adequacy under each scenario. the results showed a pattern of reduced water distribution adequacy from the source to the downstream in all 13 secondary and the main canal. the daily average of the surface water distribution adequacy index ranged from over 10% in the normal scenario to less than 40% in the water scarcity scenarios. the percentage changes ranged from -95% to 64%, 90% to 56%, 89% to 54%, 89% to 50%, 86% to 49%, 86% to 46%, and 33% to 77%. the study also revealed a clear pattern of the operational system’s inefficiency in the adequate distribution of surface water under water scarcity scenarios. furthermore, it identified the vulnerable areas of the district through spatial regionalization maps of water distribution adequacy.