بررسی فرونشست دشت اسفراین به علت بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی

فرونشست زمین یکی از مخاطرات طبیعی است که به صورت تدریجی در بسیاری از مناطق ایران اتفاق می‏افتد. برای جلوگیری از پیشروی فرونشست باید علل رخداد آن بررسی شود تا با توجه به ویژگی‏های هر منطقه تصمیم‏گیری‏ها مبتنی بر واقعیت باشد. افت سطح آب زیرزمینی یکی از عوامل مهم موثر بر فرونشست است، ولی به دلیل پیچیدگی ارتباط فرونشست با عوامل تاثیرگذار دیگر، نمی‏توان به صورت عام یک رابطۀ خطی مستقیم بین تغییرات سطح آب زیرزمینی و فرونشست در نظر گرفت. این تحقیق با هدف بررسی رابطۀ بین فرونشست و تغییرات سطح آب زیرزمینی به بررسی همبستگی بین دو پارامتر یادشده در بازۀ زمانی 1395 تا 1400 در منطقۀ اسفراین پرداخته است. در این راستا، سری زمانی تداخل‌سنجی راداری و سری زمانی سطح آب زیرزمینی چاه‌های پیزومتری در منطقۀ اسفراین مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. به منظور بررسی جابه‌جایی‌های زمین در دشت اسفراین، نقشۀ جابه‌جایی با 24 تصویر sentinel-a از روش psinsar تهیه شد. مقادیر نرخ جابه‌جایی سالانه در منطقۀ مورد مطالعه، بین 0.07 تا 67 میلی‌متر برآورد شد. همچنین، حداکثر مقدار جابه‌جایی تجمعی دشت اسفراین در بازۀ ‌زمانی درنظر‌گرفته‌شده در این پژوهش، به حدود 39 سانتی‌متر رسید. همچنین، نتایج نشان داد با کاهش سطح آب زیرزمینی، مقدار فرونشست در منطقۀ مورد مطالعه افزایش یافته است.

investigating the subsidence of the esfarayen plain due to the exploitation of groundwater resources

land subsidence is a natural hazard that occurs gradually in many regions of iran. investigating the causes of subsidence is important in order to prevent its progression, and decisions should be based on the characteristics of each region. while the drop in groundwater level is an important factor affecting subsidence, there is no direct linear relationship between changes in groundwater level and subsidence due to the complexity of other influencing factors. therefore, this research aims to investigate the relationship between subsidence and changes in groundwater levels in the esfarayen region of plain during the period of 2015 to 2021. the study analyzed the time series of radar interferometry and the water level of piezometric wells in the area of esfarayen. the results show that there is a correlation between the decrease in groundwater level and the increase in subsidence in the studied area. however, due to the complexity of the relationship between subsidence and its contributing factors, further investigation and more comprehensive models are necessary.