تغییرات زمانی شاخص سلامت هیدرولوژیکی دبی جریان خروجی از تالاب نئور استان اردبیل

کمیت و کیفیت آب رودخانه‌ها از عواملی است که با سلامت انسان و موجودات زنده در ارتباط بوده و به‌شدت از فعالیت‌های حوضۀ ‌آبخیز متاثر است که این فعالیت‌ها به ‌طور طبیعی یا مصنوعی ناشی از اقدامات انسانی است. در همین ارتباط ارزیابی اثرات فعالیت‌های انسانی از جمله احداث سدها بر تغییرات رژیم‌ رودخانه به ‌منظور بهره‌برداری بهینه از منابع آبی ضرورت دارد. بر همین اساس، در پژوهش‌ حاضر ارزیابی تغییرات زمانی سلامت جریان خروجی از تالاب نئور در دو دورۀ قبل (1353-1366) و بعد (1366-1398) از احداث سد نئور برنامه‌ریزی شد. از همین‌رو ابتدا تغییرات زمانی سلامت رودخانۀ نئور با استفاده از نرم‌افزار flow health مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بیانگر آن بود که در دورۀ قبل از احداث سد نئور مقدار شاخص flow health برابر 0.77 بوده است. این در حالی است که در دورۀ بعد از احداث سد یادشده مقدار شاخص سلامت جریان کاهشی و برابر 0.74 است. از بین 9 شاخص مورد بررسی نیز شاخص‌های تداوم جریان حداقل و حداقل جریان ماهانه در دورۀ مورد بررسی تغییری نداشته‌اند. در صورتی که شاخص وقوع جریان سیلابی بیشترین انحراف از شرایط طبیعی را داشته است. از سوی دیگر نتایج نشان داد بارش در محدودۀ مطالعاتی روند افزایشی غیر معنا‌دار داشته، در صورتی که دبی جریان روند کاهشی غیر معنا‌دار داشته است. نتایج پژوهش حاضر می‌تواند به ‌عنوان مبنایی برای ارزیابی اثرات سد ذخیره‌ای بر تغییرات جریان و سلامت هیدرولوژیکی رودخانۀ مد نظر قرار گیرد.

temporal changes of the hydrological health index of the neor wetland outflow in ardabil province

the quantity and quality of river flow is one of the factors that are related to the health of humans and living organisms, and it is strongly affected by watershed activities, which are naturally or artificially caused by human activities. in this regard, it is necessary to evaluate the effects of human activities on river flow regime to optimally use of water resources. therefore, in the present study, the temporal changes in the flow health of water outflow from neor wetland has been assessed in pre and post construction of neor dam in (1978-1987) and (1987-2019) periods. therefore, temporal changes in the flow health of neor river flow were evaluated using flow health software. the results indicated that the value of the flow health index was equal to 0.77 in the period before the construction of the neor dam. while in the period after the construction of the dam, the value of the flow health index has been decreased (0.74). among the nine investigated indicators, the indicators of persistently very low and lowest monthly flow had not changed in the study period. in addition, the index of flood flow interval has the most deviation from the natural condition. on the other hand, the results showed that the precipitation in the study area had a non-significant increasing trend, while the flow discharge had no-significant decreasing trend. the results of the present research can be used in interpretating the effects of storage dam on the flow variability and hydrological river flow health.