ارزیابی مخاطرۀ سیل با کاربرد gis و rs در جنوب استان کرمان (مطالعۀ موردی: حوضۀ آبریز هامون- جازموریان)

تهیۀ نقشۀ خطر سیل‏، نخستین گام در برنامه‌های مدیریت سیلاب است. در پژوهش حاضر به منظور ارزیابی مخاطرۀ سیلاب در حوضۀ آبریز هامون- جازموریان از 13 لایه تاثیرگذار در بحران سیل شامل ارتفاع، شیب، جهت شیب، انحنای توپوگرافی، تراکم زهکشی، فاصله از آبراهه، زمین‏شناسی، پوشش گیاهی، کاربری اراضی، بارندگی، شاخص رطوبت توپوگرافی، شاخص قدرت جریان و نوع خاک استفاده شد. برای اولویت‏بندی و تعیین وزن‏ها، روش فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی (ahp) به صورت ماتریس مقایسات زوجی به کار گرفته شد. سپس هر لایه توسط مدل منطق فازی، بین 0 تا 1 فازی‏سازی شده و وزن‏های به‌دست‌آمده از روش ahp در آن‏ها ضرب شدند. در نهایت بر اساس روش ترکیب خطی‌ وزنی با تلفیق 13 لایۀ اطلاعاتی، نقشۀ پهنه‏بندی سیل‏گیری به ‏دست آمد. برای اعتبارسنجی نتایج و به عنوان یک واقعیت زمینی، روی هر یک از تصاویر ماهواره‏ای قبل و بعد از سیل به ‏طور جداگانه شاخص آب awei اعمال شده و با استفاده از روش تکنیک تعیین تغییرات، مناطق تحت تاثیر سیل مشخص شدند. این مناطق شامل اطراف پهنۀ هامون‌ جازموریان و مناطق نزدیک به آبراهه‏های اصلی هستند. نتایج حاصل از صحت‏سنجی نقشۀ مناطق سیل‌گیر نشان داد روش صحت‌سنجی گاما در سال‌های 1371 و 1395 به‌ترتیب با 97.96 ‌و 98.18 درصد بیشترین مطابقت را با نتایج تصاویر ماهواره‏ای دارد.

assessment of flood risk using gis and rs in the south of kerman province (case study: hamoon- jazmoorian catchment)

this research set out to assess the flood risk in the hamoon-jazmoorian catchment applying 13 affecting factors as informative layers including elevation, slope, slope direction, topographic curvature, drainage density, distance from the waterway, geology, vegetation, land use, rainfall, topographic moisture index, flow strength index and soil type. to this end, the analytical hierarchy process (ahp) method was applied in the form of a matrix of paired comparisons for prioritizeing and determineing the weight. then each layer was made fuzzy between 0 and 1 by fuzzy logic model and the weights obtained by ahp method were multiplied in them. next, based on the method of linear-weighted combination with the integration of 13 layers of information, a flood zoning map was obtained. finally, the awei index was applied to each satellite image before and after the flood separately to validate the results as a ground reality, in which the areas affected by the flood situating around hamoon-jazmoorian and areas close to the main waterways were determined using the technique of changes determination. the results of the validation of the map of the flooded areas revealed that the gamma validation method in 1992 and 2016 has the highest consistent with the results of satellite images with 97.96 % and 98.18 % of similarity, respectively.