برآورد تبخیر روزانه از مخزن سد با استفاده از روش بیلان انرژی و مقایسه با روابط متداول (مطالعۀ موردی: سد اکباتان)

تبخیر به عنوان یکی از عوامل اصلی کاهش منابع آب‌های سطحی نظیر دریاچه‌ها و مخازن سدها شناخته شده است. با توجه به تعدد مولفه‌های موثر بر تبخیر، برآورد صحیح آن همواره مورد توجه محققان حوزۀ هیدرولوژی بوده است. در این پژوهش ارتفاع تبخیر روزانه از سطح مخزن سد اکباتان با استفاده از روش بیلان انرژی نسبت بوئن به عنوان روش پایه، برآورد و با نتایج 20 رابطۀ مختلف مقایسه شده است. بررسی‌ها بیانگر آن است که رابطۀ براتسارت‌ استریکر با مقادیر mse، mae و rmse به‌ترتیب برابر با 0.36، 0.41 و 0.60 میلی‌متر بر روز و nse و r^2 برابر با 0.97 و 0.98 بهترین عملکرد را در برآورد تبخیر روزانه از سطح مخزن سد اکباتان داشته است. در مقابل روابط هاربک و ریان‌ هارلمن موجود در گروه روابط انتقال جرم ضعیف‌ترین عملکرد را داشته‌اند. همچنین رابطۀ ارائه‌شده در این پژوهش برای محاسبۀ تبخیر از مخزن سد اکباتان با استفاده از پارامترهای آب‌وهوایی و بدون نیاز به محاسبۀ ذخیرۀ حرارتی آب با مقادیر mse، mae و rmse به‌ترتیب برابر با 0.81، 0.67 و 0.90 میلی‌متر بر روز و nse و r^2 به‌ترتیب برابر با 0.93 و 0.94 برای داده‌های آزمایش، عملکرد مطلوبی در برآورد میزان تبخیر داشته است.

estimation of daily evaporation from the dam reservoir using the energy budget method and comparison with common equations (case study: ekbatan dam)

evaporation is known as one of the main factors in reducing surface water resources such as lakes and dam reservoirs. due to the multitude of components affecting evaporation, its correct estimation has always been of interest to researchers in the field of hydrology. in this research, the daily evaporation from the surface of the ekbatan dam reservoir has been estimated using the bowen ratio energy budget method as the basic method and compared with the results of 20 different equations. investigations indicate that the brutsaert-stricker equation with mse, mae, and rmse values equal to 0.36, 0.41, and 0.60 mm/day, respectively, and the nse and r2 equal to 0.97 and 0.98, respectively, had the best performance in estimating daily evaporation rate from the surface of ekbatan dam reservoir. on the other hand, harbeck and ryan-harleman equations, in the group of mass transfer equations, have performed the weakest. also, the relationship presented in this research to calculate evaporation from ekbatan dam reservoir using weather parameters and without the need to calculate thermal storage of water with mse, mae, and rmse values equal to 0.81, 0.67 and 0.90 mm/day, respectively, and the nse and r2 equal to 0.93 and 0.94, respectively, for the test data have a good performance in estimating the evaporation rate.