بررسی متغیرهای موثر بر برنامه‏ ریزی مشارکتی در مدیریت سیلاب‏ ها در سکونتگاه ‏های انسانی (مورد مطالعه: حوضۀ آبریز سد لتیان)

سیلاب به عنوان یکی از سوانح مهم طبیعی برشمرده می‏ شود که در سالیان اخیر در حوضۀ آبریز سد لتیان، تلفات جانی و خسارت‌های مالی زیادی را به ساکنان این منطقه تحمیل کرده است. برنامه ‏ریزی مشارکتی به عنوان یکی از شیوه‏ های نوین برنامه ‏ریزی در دهه‏ های گذشته مد نظر برنامه ‏ریزان حوزه‏ های مختلف اعم از برنامه‌ریزی شهری، شهرسازی، محیط زیست و مدیریت بحران قرار گرفته است. در این پژوهش، با بررسی پژوهش‏ های پیشین، خصوصیات و شرایط کلی منطقه و جامعۀ ساکن در آن، متغیرهای اثرگذار در حوزۀ برنامه‌ریزی مشارکتی در مدیریت سیلاب مشخص شدند. متغیرهای اقتصادی، حاکمیتی، اجتماعی‌ فرهنگی و محیطی، به عنوان متغیرهای اثرگذار در برنامه‏ ریزی مشارکتی در مدیریت سیلاب‏ ها شناسایی شدند. سپس، این متغیرها با یکدیگر مقایسه شدند، که برای این مقایسه و رتبه‌بندی متغیرها از روش سلسله‌مراتبی ahp استفاده شده است، زیرا با توجه به تعدد نظرات خبرگان امر و وجود ثبات کامل، می ‏توان برای محاسبۀ وزن هر یک از متغیرها از روش نرمالیزه کردن ستون استفاده کرد. پس از انجام این تحلیل که نتیجۀ دیدگاه‌های 21 نفر از خبرگان امر است، مشخص شد که متغیر اقتصادی با بیشترین وزن، نسبت به سایر متغیرها در بالاترین رتبه قرار گرفته است. متغیر حاکمیتی پس از متغیر اقتصادی، در رتبۀ دوم قرار دارد. متغیر اجتماعی‌‌ فرهنگی پس از متغیر حاکمیتی، در رتبۀ سوم و متغیر محیطی پس از متغیر اجتماعی‌‌ فرهنگی، در رتبۀ چهارم قرار گرفته است.

investigation of effective variables in participatory planning in flood management in human settlements (case study: latian river basin)

flood is defined as one of the most dangerous kinds of natural disasters which have caused massive damages, deaths, and economic conflicts on the latian river basin. participatory planning is one of the recent planning approaches that has been utilized by planners in a variety of fields such as urban planning, urbanism, environmental planning, and crisis management through the last decades. in this study, with the consideration of the recent investigations over this river basin, region specifications, habitants, and conditions of the latian river basin, the effective variables of participatory planning were selected. economical, social, governmental, cultural, and environmental variables were chosen as effective variables in participatory planning in flood management. these variables were then compared with each other, for which the analytic hierarchy process (ahp) method was used to compare and rank the variables because due to the multiplicity of expert opinions and the complete stability, it is possible to calculate the weight of each variable using the data normalization method. after analyzing the data, which are the results of the opinions of 21 experts, it can be concluded that the economic variable with the highest weight is in the highest rank compared to other variables, the governmental variable is placed after the economic variable in the second rank, the social and cultural variable is in the third place after the governmental variable, and the environmental variable is in the fourth place after the social and cultural variable.