بررسی بانک بذر رسوبات آبرفتی و مقایسۀ آن با پوشش گیاهی حاشیۀ‏ رودخانۀ بشار

این پژوهش سعی بر آن داشته است تا با معرفی فلور، شکل زیستی و کورولوژی پوشش گیاهی حاشیۀ رودخانۀ بشار و بانک بذر رسوبات آن در استان کهگیلویه و بویراحمد، نقش این رودخانه را در انتقال بذور و اهمیت رسوبات آبرفتی در نگهداشت و ذخیرۀ بذر گیاهان مشخص کند. به این‌منظور، با پیمایش زمینی، لیست فلورستیک پوشش گیاهی حاشیۀ رودخانۀ بشار در نواحی دهنو، مختار، دروهان، کبگیان و رودشتی تهیه شد. سپس، برای تعیین وضعیت بانک بذر با استفاده از روش پیدایش نهال، از رسوبات نهشته‌شده در کنارۀ رودخانه نمونه‏برداری شده و برای کشت به گلخانه منتقل شد. نتایج نشان داد در پوشش گیاهی حاشیۀ رودخانه و بانک بذر رسوب به‌ترتیب، 32 و 25 گونه گیاهی وجود داشت. از میان گونه‏های شناسایی‌شده، 20 گونه بین پوشش گیاهی حاشیۀ رودخانۀ بشار با بانک بذر رسوبات مشترک است و 5 گونه شامل alyssum dasycarpum.، chenopodium botrys،erodium cicutarium، medicago rigidula و aeluropus littoralis فقط در بانک بذر رسوبات وجود دارد. نتایج اشکال زیستی پوشش گیاهی حاشیۀ رودخانه نشان داد 50 درصد از کل گونه‏های گیاهی از نوع همی‏کریپتوفیت‏ است و تروفیت ‏ها و ژئوفیت‏ ها نیز به‌ترتیب 87/48 و 12/3 درصد را به خود اختصاص داده‏اند. در بانک بذر رسوب نیز، 36 درصد گونه‏ها جزء همی‏کریپتوفیت‏‏ ها و 64 درصد گونه ‏ها تروفیت هستند. نتایج تجزیۀ واریانس نشان داد از نظر تعداد گیاهچۀ رویش‌یافته بین بانک بذر رسوب در مناطق مختلف رودخانۀ بشار تفاوت معنا‏داری در سطح یک درصد وجود دارد؛ مقایسۀ میانگین نیز بر وجود اختلاف معنا‏دار بین بانک بذر رسوب همۀ مناطق به جزء منطقۀ کبگیان با دهنو دلالت دارد. از آنجا که رودخانه ‏هایی با بار رسوبی قابل توجه، نشان‌دهندۀ وضعیت نامناسب اراضی بالادست و تخریب پوشش گیاهی است، بانک بذر رسوبات آبرفتی این رودخانه‏ ها نیز کوچک و کم است که ضعیف بودن بانک بذر خاک حوضۀ آبخیز را نشان می‏ دهد. بنابراین، تعیین وضعیت بانک بذر رسوباتی که به‏ وسیلۀ رودخانه حمل می‏ شود، می ‏تواند نقش کلیدی در آگاهی از وضعیت مدیریت حوضه‏ ها ایفا کند.

investigation of alluvial sediments seed bank and its comparison with vegetation along beshar river

this study has tried to introduce the flora, biology and chorology of vegetation along the beshar river, on kohgilouyeh va boyerahmad province, and its sediment seed bank to determine the role of the river in transferring seeds and the importance of alluvial sediments in maintaining and storing plant seeds. for this purpose, a floristic list of vegetation along the beshar river on dehno, mokhtar, darohan, kabgian, and rudashti areas was prepared by field surveys. then, to determine status of the seed bank using the seedling generation method, the sediments along the river was sampled and transferred to the greenhouse for germination. the results showed that there were 32 and 25 plant species in the vegetation along the river and sediment seed bank, respectively. among the identified species, 20 species are shared between the vegetation along the river and the sediment seed bank, while 5 species including alyssum dasycarpum, chenopodium botrys, erodium cicutarium, medicago rigidula, and aeluropus littoralis are present only in the sediment seed bank. according to the results, hemicryptophytes, therophytes, and geophytes along the river are 50%, 48.87% and 3.12%, respectively. in sediment seed bank, 36% of the species are hemicryptophytes and 64% of the species are trophites. the anova shows that there is a significant difference between sediment seed bank in different areas of the river in terms of number of seedlings grown. the comparison of the mean, also, indicates the existence of a significant difference between the seed bank of sediments in all areas except kabgian-dehno.