تعیین قیمت آب کشاورزی بر اساس معیارهای توسعۀ پایدار (مطالعۀ موردی: شبکۀ آبیاری قزوین)

انتخاب قیمت مناسب برای آب کشاورزی و بررسی آثار بین ‏بخشی اقتصادی، اجتماعی و زیست‏محیطی ناشی از آن، به‏عنوان یکی از ابزارهای مهم اقتصادی در بخش کشاورزی برای مدیریت تقاضای آب در شرایط فعلی کشور به شمار می‏رود. به همین منظور، پژوهش حاضر اقدام به برآورد قیمت آب کشاورزی و بررسی تاثیرات بین‏ بخشی آن بر اساس معیارهای اقتصادی، اجتماعی و زیست‏محیطی در شبکۀ آبیاری قزوین کرده است. ابتدا شرایط موجود اقتصاد کشاورزی در محدودۀ شبکه و توسط مدل اقتصادی برنامه‏ریزی ریاضی مثبت، توسط نرم‏افزار gams، شبیه‏سازی‏ شده و واکنش‏های احتمالی کشاورزان به سناریوهای قیمتی منتخب و آثار بین بخشی آنها آزمایش شد. درنهایت، از درجۀ اهمیت و رتبه‏بندی آثار شاخص‏های اقتصادی، اجتماعی و زیست‏محیطی، توسط فرایند تاپسیس، برای دستیابی به قیمت مناسب و کارای آب در شبکۀ آبیاری یادشده بهره برده شد. نتایج نشان داد حداکثر و حداقل ارزش اقتصادی آب در شبکۀ آبیاری به‌ترتیب مربوط به محصولات زراعی کلزا و یونجه است که به‌ترتیب برابر 3142 و 2177 ریال بر متر مکعب است. همچنین، متوسط ارزش اقتصادی آب در این شبکه 2731 ریال بر متر مکعب برآورد شد. نتایج سناریوهای قیمتی آب توسط مدل اقتصادی نشان داد افزایش قیمت آب آبیاری باعث کاهش سود ناخالص محصولات زراعی در شبکه آبیاری می‌شود. همچنین، اعمال سناریوهای قیمتی منجر به افزایش بیکاری در منطقۀ مطالعاتی می‏شود. در نتیجه، قیمت‏های 2490 و2731 به عنوان دو قیمت مناسب در شبکۀ آبیاری تعیین شد. در واقع، قیمت‏های بیشتر به عنوان بهترین قیمت‏ها انتخاب شدند.

Determination of agricultural water prices based on sustainable development criteria, case study of Qazvin irrigation network

Choosing the right price for agricultural water and investigating the effects of economic, social, and environmental interpretations as one of the essential economic tools in the agricultural sector to manage water demand in the current situation in the country. For this purpose, the present study has estimated the price of agricultural water and investigate its intermediate impact based on economic, social, and environmental indicators in the IrrigationNetwork of Qazvin. First, the agricultural economy’s existing conditions in the network range and by the economic model of mathematical planning were simulated by GAMS software, simulated and possible factors of farmers to elected price scenarios and their interaction effects. Finally, the degree of importance and ranking of the impact of economic, social, and environmental indicators by the TOPSIS process was used to achieve acceptable price and water labor in the irrigation network. The results showed that the maximum and minimum economic value of water in the irrigation network is related to rapeseed and alfalfa products, respectively, 3142 and 2177 IRR per cubic m. Also, the average economic value of water in this network was estimated at 2731 IRR per cubic meter. The results of water scenarios by the economic model showed that increasing irrigation water prices reduced the gross profit of crops in the irrigation network, as well as applying price scenarios, leads to increased unemployment in the study area. As a result, 2490 and 2731 were determined as two reasonable prices in the irrigationnetwork. Higher prices were selected as the best prices.