اثر ژئومتری بر رده‌بندی منشا جریان سیلابی در حوضۀ جنگلی ناپلاررود استان مازندران

نبود مطالعات در حوضه‏های جنگلی به دلیل موجود نبودن ایستگاه‏های هیدرومتری، همواره برنامه‏ریزان را با مشکلات زیادی مواجه می‏سازد. حوضۀ آبخیز ناپلاررود که جریان دائمی طی سال دارد و در پایین‏دست خود نیز روستاهای زیادی را در بر می‏گیرد، می‏تواند در آینده با برنامه‏ریزی اصولی و علمی زمینه‏ساز توسعۀ منطقه باشد. در پژوهش حاضر سعی شده است با تحلیل هندسی حوضۀ آبخیز ناپلاررود بتوان برخی از ویژگی‏های مهم آن را استخراج کرد. در تحقیق حاضر از 12 عامل فیزیوگرافی موثر بر منشا جریان سیلابی استفاده شد. این عوامل شامل شیب بستر آبراهه، ضریب گردی، ضریب فشردگی، ضریب شکل، ضریب کشیدگی، طول مستطیل معادل، عرض مستطیل معادل، درصد شیب وزنی حوضه، جهت جغرافیایی، نسبت انشعاب، تراکم زهکشی و زمان تمرکز می‌شوند. به منظور تعیین منشا جریان سیلابی، تمامی عوامل موثر نرخ‏گذاری و وزن‌دهی شدند. سپس، با استفاده از روش آنالیز حساسیت تک‌متغیره به اولویت‌‌بندی عوامل موثر بر منشا جریان سیلابی اقدام شد. با توجه نتایج آنالیز حساسیت سه عامل شیب بستر آبراهه، درصد شیب حوضه و تراکم زهکشی با وزن‏های 7.42، 6.72 و 6.64 به عنوان سه عامل مهم در منشا جریان سیلابی تعیین شدند. از بین عوامل موثر نیز سه عامل تراکم زهکشی، عرض مستطیل معادل و نسبت انشعاب نیز دارای وزن بهینۀ بیشتری نسبت به وزن اولیۀ اختصاص‌یافته به آنها بودند که نشان‏دهندۀ اهمیت این 3 عامل در منشا جریان سیلابی در حوضه‏های جنگلی است.

Effect of Geometry on Classification of Flood Flow Source in Naplarood Forest Watershed of Mazandaran Province

Lack of studies in forest Watersheds due to the hydrometric stations absence always causes many problems for managers. The Naplarrood watershed, which has a permanent flow throughout the year and includes many villages downstream, can be the basis for the development of the region in the future with principled and scientific planning. In this research, it is tried to extract some of its important features by geometric analysis of Naplarrood Watershed. Therefore, in this study, 12 effective physiographic factors were used in the field of flood current origin. These factors include river channel bed slope, roundness coefficient, compaction coefficient, Horton coefficient, elongation coefficient, equivalent rectangle length, equivalent rectangle width, slope percentage, slope aspect, branch ratio, drainage density and time of concentration. Then, in order to determine the source of flood flow, all effective factors were rated and weighed based on the used data. Then, flood flow was prioritized using single parameter sensitivity analysis method, as the effective factors in the source. According to the results of sensitivity analysis, three factors of river slope bed, slope percentage and drainage density with weights of 7.42, 6.72 and 6.64 were identified as three important factors in the source of flood flow. Among the effective factors, three factors of drainage density, equivalent rectangle width and branching ratio had a higher optimal weight than the initial weight assigned to them, which shows the importance of these three factors in the origin of flood flow in forest basins.