بررسی بهینۀ ورودی با استفاده از آزمون گاما در مدل‌سازی بارش – رواناب حوضۀ آبخیز کارون شمالی

یکی از فرایندهای مهم هیدرولوژیکی، مدل‏سازی بارش – رواناب است. هدف تحقیق حاضر، انتخاب ورودی‏های بهینه و ترکیب مناسب برای مدل‏سازی رواناب در حوضۀ آبخیز کارون شمالی با استفاده از آزمون گاما در نرم‏افزار wingamma است. به این منظور، از داده‏های بارش و دبی جریان در مقیاس روزانۀ مربوط به سال‏های آماری 1376 1396 استفاده شد. نواقص آماری به روش همبستگی و آزمون همگنی داده‏ها با استفاده از ران تست انجام شد. برای تعیین تاخیرهای بارش و دبی جریان از ضرایب خودهمبستگی، خودهمبستگی جزئی و همبستگی متقاطع در محیط نرم‏افزار r studio بهره گرفته شد. در نهایت، ورودی‏های بهینه و ترکیب مناسب با استفاده از آزمون گاما در محیط نرم‏افزار wingamma به دست آمدند. نتایج این تحقیق نشان داد 9 پارامتر ورودی بهینه شامل بارش روز جاری (pt)، بارش با تاخیر یک روز (pt-1)، دو روز (pt-2)، سه روز (pt-3) و چهار روز (pt-4) و همچنین دبی روز قبل (qt-1)، دبی با تاخیر دو روز (qt-2)، سه روز (qt-3) و چهار روزه (qt-4) ‌سطح معنا‏داری در سطح اطمینان 5 درصد داشتند که برای ایجاد 130 ترکیب مناسب تشخیص داده شدند و بر مبنای کمترین میزان آمارۀ گاما (γ) برای هر زیرحوضه یک ترکیب مناسب مشخص شد. در نهایت، برای کل حوضه ورودی‏های بهینه شامل پارامترهای pt، pt-1، qt-1، qt-2 و qt-4 و بهترین ترکیب به‏صورت pt, pt-1, qt-1, qt-2, qt-3 است. به طور کلی، در تمامی زیرحوضه‏ها و کل حوضۀ بارش روز جاری، بارش یک و دو روز قبل و همچنین، دبی روز قبل و دو روز قبل تاثیر زیادی بر رواناب ورودی به رودخانۀ حوضه دارند.

Determining of the Input Optimum Combination in RainfallRunoff Modelling using Gamma Test (Case Study: Northern Karun Watershed)

The aim of this study is to select the effective parameter and optimum combination for RR modeling using Gamma in WinGamma for Northern Karun watershed. daily precipitation and discharge data in 19972017 was used. Lake data was removed and homogeny of data done using RunTest. Statistical corrections were corrected by correlation method and data homogeneity test was performed by RunTest method. The coefficients of autocorrelation, partial autocorrelation and crosscorrelation in the R Studio software environment were used. Optimum inputs were also obtained using the Gamma test in WinGamma . The results showed that 9 optimum input include precipitation today (Pt), one day (Pt1), two days (Pt2), three days (Pt3) and four days (Pt 4), As well as discharge the day before (Qt1), discharge with a delay of two days (Qt2), three days (Qt3) and four days (Qt4) had a significant level of confidence at the level of 5%, which for the creation of 130 suitable combinations was identified and based on the lowest Gamma (Γ) statistics, a suitable composition was determined for each subwatershed. for the whole basin, the optimum inputs include the parameters Pt, Pt1, Qt1, Qt2 and Qt4, and the best combinations are Pt, Pt1, Qt1, Qt2, Qt3. In general, in all subwatersheds and the whole watershed precipitation of the current day, the precipitation of one or two days ago as well as the discharge of the previous day and two days ago have a significant effect on the runoff entering the in river basin.