مقایسۀ مدل هیبریدی pso - anfis و مدل تجربی تورک در تخمین تبخیر و تعرق مرجع (مطالعۀ موردی: پلدختر- لرستان)

تبخیر و تعرق در حوضۀ آبخیز یکی از اجزای اصلی چرخۀ آب و تخمین نیاز آبیاری است. هدف از پژوهش حاضر، تخمین تبخیر و تعرق مرجع (eto) روزانه با استفاده از سیستم استنتاج تطبیقی عصبی- فازی (anfis) و مقایسۀ آن با مدل تجربی تورک است. داده‏های ورودی مدل تورک که شامل ساعت آفتابی، دمای هوا، رطوبت نسبی و سرعت باد مربوط به ایستگاه هواشناسی پلدختر می‌شود، از ادارۀ کل هواشناسی استان لرستان دریافت شده و تبخیر و تعرق با استفاده از این روش به‏ دست آمده ‏است. داده‏های ورودی مدل (anfis) که شامل دمای میانگین، رطوبت میانگین وگرمای نهان تبخیر می‌شود، با استفاده از روابط به دست آمد و به مدل داده شد. نتایج به‌دست‌آمده از هر روش به طور جداگانه با تبخیر محاسبه‌شده در محل ایستگاه با استفاده از تشتک تبخیر مقایسه شد. در مطالعۀ حاضر عملکرد سیستم عصبی- فازی (anfis) بر مبنای الگوریتم بهینه‌سازی (pso) در دستور کار قرار گرفت و نتایج به‌دست‌آمده رضایت‌بخش بود. کارایی رو‌ش‌های مقایسه‌شده با استفاده از آماره‌‌های ریشۀ میانگین مجذور خطا rmse، میانگین مربعات خطا mse و ضریب تعیین r2 ‌ارزیابی شد. روش anfis-pso فقط با سه پارامتر دمای میانگین، رطوبت میانگین و گرمای نهان تبخیر قادر به پیش‏بینی تبخیر و تعرق مرجع روزانه است و نسبت به مدل تجربی تورک دقت بیشتری دارد، به طوری که مقدار r2، rmse، mse به‌ترتیب برای مدل anfis 0.90، 2.65، 7.13 و برای مدل تجربی تورک به‌ترتیب 0.63، 6.26، 39.24 است.