تدوین راهبردهای مدیریتی تالاب جازموریان با تاکید بر منابع آبی با استفاده از مدل‏های swot و waspas

مدیریت پایدار تالاب‏ها با توجه به ترکیب ویژگی‏های اکوسیستم‏های آبی و خشکی در آنها به رویکردهای چندبخشی و علمی نیاز دارد. ‌پژوهش حاضر با هدف تدوین راهبردهای مدیریتی برای حفاظت تالاب جازموریان با استفاده از مدل‏های تصمیم‏گیری چندمعیاره طی دورۀ 1397 1398 انجام گرفت. مطالعۀ حاضر از نوع ارزیابی‌ تحلیلی بوده که جمع‏آوری اطلاعات به صورت کتابخانه‏ای و اسنادی و میدانی بوده است. در مطالعۀ پیش رو ابتدا با استفاده از چارچوب dpsir معیارهای بررسی‌شده تدوین شد. سپس، به دلیل اولویت‏بندی راهکارهای مدیریتی حفظ و احیای تالاب از روش واسپاس استفاده شد. همچنین، به دلیل استخراج راهبردها و تعیین چگونگی جهت‌دهی راهبردها برای مدیریت منابع آبی از روش سوات (swot) و ماتریس برنامه‏ریزی استراتژیک کمی (qspm) استفاده شد. در ادامه، ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺎﺗﺮﯾﺲﻫﺎی ارزیابی عوامل داخلی و خارجی، اﻣﺘﯿﺎز ﻋﻮاﻣﻞ داخلی ﺑﺮاﺑﺮ 0.254 و ﻋﻮاﻣﻞ خارجی 0.213به دست آمد ﮐﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ‌دﻫﺪ ﺑﺎﯾد راﻫﺒﺮدی تهاجمی اتخاذ شود، یعنی ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده قوت‌ها از فرصت‏ها بهره‏برداری کرد. ﻧﺘﺎﯾﺞ به‌دست‌آمده از ﻣﺪل واسپاس، به دلیل سنجش و تحلیل سلسله‌مراتبی راهکارهای مدیریتی نشان‌دهندۀ این موضوع است که به‌ترتیب حفظ و احیای پوشش گیاهی بومی با وزن 0.403، بیشترین اولویت و در صدر تحلیل سلسله‌مراتبی و سپس مشارکت مردمی در مدیریت حوضۀ آبریز با وزن 0.373، احداث آب‌بندهای کوچک به جای سدهای بزرگ با وزن 0.321، ایجاد اشتغال در بخش خدمات و صنایع دستی با وزن 0.291، کشت گیاهان به‌صرفه به لحاظ آب مجازی با وزن 0.234، سامان‏دهی چاه‏های حفرشده با وزن 0.223، استفاده از آب فاضلاب تصفیه‌شده برای آبیاری با وزن 0.219، گسترش استفاده از سیستم‏های نوین آبیاری با وزن 0.207، تعیین آب‌بهای واقعی در بخش کشاورزی با وزن 0.204، توسعه و گسترش کشت گلخانه‏ای و زیرپلاستیک با وزن 0.193و در نهایت، راهکار سیمان کردن، روپوش و لوله‌گذاری نهرها با اختصاص وزن 0.146 در کمترین میزان اولویت قرار گرفت.