غلظت عناصر سنگین و سمی در پایین ‏دست باطله ‏های معدنی مس سونگون و نقش بستر آهکی رودخانه در کاهش غلظت آلاینده‌ها

هر رودخانه ظرفیت پذیرش آلاینده‏های ورودی و خودپالایی آن را تا حدود معینی دارد، بنابراین بررسی کیفیت آب رودخانه‏‏ها و آگاهی از روند تغییرات توان خودپالایی، از اهمیت زیادی برخوردار است. آب‌های خروجی فعالیت‏های معدن‌کاری مس سونگون واقع در شمال غرب ایران که در آبراهه‌ها و رودخانه‏ها جریان می‏یابد، منجر به افزایش بار فلزات سنگین در رودخانه‏ها می‏شود. به این منظور، در محدودۀ معدن مس سونگون در 9 ایستگاه از رودخانه‏های سونگون‏چای، پخیرچای، ارغنه‏چای، میانکافه و ایلگینه نمونه‌برداری انجام گرفت و پارامترهای ph، ec، tds، tss و غلظت فلزات سنگین آنالیز شد. شاخص فلزی و شاخص آلودگی فلز سنگین hpi برای بررسی آلودگی فلزات سنگین استفاده شد. میزان کاهش آلاینده‏ها طی مسیر رودخانه‏ و همبستگی این تغییرات با ph که از مهم‌ترین عوامل موثر در خودپالایی رودخانه است، بررسی شد. همچنین، رابطۀ بین غلظت آلاینده‏ها در رودخانه با غلظت عناصر سنگین در خاک و رسوب منطقه مقایسه شد و مشخص شد که پراکندگی غلظت عناصر سنگین در آب با رسوب مرتبط است و تحت تاثیر تغییرات ph قرار دارد و افزایش ph در نتیجۀ واکنش آب با سنگ‏های آهکی در بستر رودخانه موجب افزایش توان خودپالایی رودخانه می‌شود و با دور شدن از معدن، غلظت آلاینده‏ها روند کاهشی دارد.