بررسی اثر تغییر کاربری اراضی بر پارامتر‏های کیفی آب در زیرحوضه‌های حوضۀ آبخیز حبله‌رود با استفاده از آنالیزهای چندمتغیرۀ آماری و مدل‌های سری زمانی (arima)

پژوهش حاضر، با هدف بررسی تاثیرات تغییر کاربری بر کیفیت منابع آب سطحی در زیرحوضه‏های حوضۀ آبخیز حبله‏رود پی‏ریزی شد. به این منظور، با استفاده از آنالیز تجزیه به مولفه‏های اصلی (pca) و آنالیز فاکتور (fa)، متغیر tds به عنوان فاکتور شاخص کیفی آب انتخاب شد. در ادامه، با استفاده از مدل‏های سری زمانی (arima) پارامتر شاخص کیفی آب (tds) برای سی سال مدل‏سازی شد و در بین مدل‏های arima، مدلی با کمترین میزان معیار سنجش آکائیک به عنوان مدل بهینه برای پارامتر شاخص انتخاب شد. مد‏ل‏های مطلوب برای زیرحوضه‏های بنکوه، دلیچای، گورسفید، کیلان، نمرود، مرزداران و تنگه‏رامه به‌ترتیب (2،1،0)، (1،0،0)، (2،1،1)، (0،1،4)، (1،1،0)، (1،1،1) و (1،1،1) تعیین شد. نتایج مد‏ل‏های سری‏ زمانی نشان داد سه زیرحوضۀ نمرود، کیلان و گورسفید بیشترین میزان افزایش tds را به خود اختصاص داده‏اند. سپس، کاربری اراضی در زیرحوضه‏های یادشده بررسی شد که نشان‏دهندۀ بیشترین مساحت اراضی کشاورزی، مناطق مسکونی و جاده‏ها در این زیرحوضه‏ها بود. از سوی دیگر، مناطق صنعتی نیز متعلق به زیرحوضه‏های کیلان و نمرود بود. نتایج تحقیق حاضر بیان‌کنندۀ سودمندی مدل‏های سری زمانی و آنالیزهای چندمتغیرۀ آماری در بررسی اثر تغییر کاربری اراضی بر پارامترهای کیفی منابع آب است.