تصحیح دبی حداکثر سالانه بر اساس انتخاب مناسب‌ترین تابع توزیع احتمال در جنوب ایران

‌پژوهش حاضر با هدف انتخاب بهترین تابع توزیع آماری برای دبی‏های حداکثر سالانه در استان‏های جنوبی کشور ایران (سیستان و بلوچستان، فارس، کرمان، بوشهر و هرمزگان) از داده‏های روزانۀ دبی 108 ایستگاه هیدرومتری (طول دورۀ آماری 1362‌ 1391) استفاده و داده‏های یادشده با 65 تابع توزیع آماری موجود برازش داده شد و پس از انجام آزمون‏های نکویی برازش با استفاده از محاسبات آماری، بهترین تابع توزیع آماری برای دبی‏های حداکثر سالانه تعیین شد و در نهایت مقادیر بزرگی دبی با دورۀ بازگشت‏های مختلف محاسبه و با نتایج به‌دست‌آمده از توابع توزیع مرسوم شامل لوگ پیرسون سه‌پارامتره، لوگ نرمال سه‌پارامتره و توزیع ویکبای مقایسه شد. نتایج نشان داد در همۀ استان‏های جنوبی کشور، تابع توزیع ویکبای با 43.2 درصد رتبۀ اول، تابع توزیع لوگ پیرسون سه‌پارامتره با فراوانی 13.6 درصد رتبۀ دوم و توزیع آماری لوگ نرمال سه‌پارامتره با فراوانی 6.5 درصد رتبۀ سوم بهترین توزیع آماری را به خود اختصاص داده‌اند. شاخص میانگین خطای اریب (mbe) در برآورد دبی حداکثر سالانه نشان داد در دورۀ بازگشت‏های 2، 5 و 10 سالۀ توزیع آماری ویکبای و در دورۀ بازگشت‏های 25، 50 و 100 سالۀ توزیع آماری لوگ پیرسون سه‌پارامتره برآورد بهتری داشته است. همچنین با مقایسۀ شاخص جذر میانگین مربع خطا (rmse) و متوسط قدر مطلق درصد خطا (mape) در دو توزیع آماری ویکبای و لوگ پیرسون سه‌پارامتره مشخص شد که در دورۀ بازگشت‏های مختلف توزیع آماری ویکبای برآورد بهتری از لحاظ این شاخص داشته است. بنابراین، در مناطق جنوبی کشور، کاربرد توزیع ویکبای در تحلیل فراوانی وقوع سیلاب به‏منظور پیش‏بینی دقیق‏تر مقادیر دبی حداکثر سالانه در دورۀ بازگشت‏های مختلف، می‏تواند راهگشا باشد.