برآورد مکانی فرسایش خاک کشور ایران با استفاده از مدل rusle

فرسایش خاک از مهم‏ترین مسائل و مشکلاتی است که امروزه بشر با آن مواجه است. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ خاک ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر بهره‏برداری ﻣﻄﻠﻮب و ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺨﺮﯾﺐ آن ﺿﺮوری است. هدف از این تحقیق، برآورد فرسایش خاک کشور ایران به‏وسیلۀ مدل rusle با استفاده از داده‏های سیستم اطلاعات مکانی (gis) و سنجش از دور (rs) است. در مطالعۀ حاضر، با جمع‏آوری داده‏ها و اطلاعات مختلف شامل لایه‏های مدل رقومی ارتفاعی (dem)، آمار بارندگی مربوط به ایستگاه‏های باران‏نگار، تصاویر ماهواره‏ای و خصوصیات خاک به‏عنوان ابزار تحقیق استفاده شده و میزان فرسایش خاک با استفاده از مدل rusle برآورد شد. مقادیر متوسط سالانۀ عامل‏های p، k، c، ls و r به‌ترتیب برابر با 0.65، 0.04 (t h mj^-1 mm^-1)، 0.46، 6.3 و 195 (mj mm ha^-1 y^-1h^-1) هستند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد متوسط فرسایش سالانۀ خاک در کشور ایران حدود 24 تن بر هکتار بر سال است و عامل ls با ضریب همبستگی 0.66 بیشترین تاثیر را در برآورد فرسایش سالانۀ خاک توسط مدل rusle داشته است. همچنین، نتایج پژوهش نشان داد سالانه حدود چهار میلیارد تن خاک از اراضی کشور فرسایش یافته و قسمتی از آن وارد سامانۀ‏ آب‏های جاری و دریا می‏شود که سبب کاهش کیفیت، آلودگی آب، کاهش حاصلخیزی خاک و کاهش سطح اراضی قابل‏کشت و در نهایت تخریب خاک می‏شود.