مقایسۀ سه روش مختلف برآورد تلفات بارش در مدل hec-hms در شبیه‌سازی رواناب‌ (مطالعۀ موردی: حوضۀ قره‌سو در کرمانشاه)

مدل‏سازی بارش- رواناب یکی از راه‏حل‏های کلیدی در هیدرولوژی برای دست‏یابی به خصوصیات سیلاب، مانند میزان دبی اوج و زمان رسیدن به اوج به‏شمار می‏رود. یکی از مشکلات اساسی در اجرای hec-hms در ایران و سایر کشورهای جهان، که اساساً مدل در آن توسعه داده نشده، انتخاب مناسب‏ترین روش برای تخمین مقدار نفوذ است. در این پژوهش، عملکرد مدل hec-hms با استفاده از سه روش مختلف تخمین شامل نفوذ شمارۀ منحنی (cn)، گرین- آمپت و اولیه- ثابت در پیش‏بینی حجم رواناب، جریان اوج و زمان رسیدن به اوج سیلاب ارزیابی شد، و آب‏نمود رخدادهای بارش- رواناب در حوضۀ قره‏سو واقع در استان کرمانشاه شبیه‏سازی شد. هشت رخداد بارش- رواناب، توسط مدل hec-hms شبیه‏سازی شد و با رخدادهای نظیر مشاهداتی مقایسه شد. نتایج نشان داد روش شمارۀ منحنی در پیش‏بینی حجم رواناب (پس از واسنجی) دقت قابل قبولی (0.84=r^2، 0.81=e و 0.06=crm) دارد. با این‏حال، روش اولیه- ثابت، میزان دبی اوج را با دقت زیادی (0.96=r^2، 0.95=e و 0.01=crm) برآورد کرد. همچنین، شکل آب‏نمودهای واسنجی‌شده، بسیار شبیه به آب‏نمودهای مشاهداتی در روش‏های شمارۀ منحنی و اولیه- ثابت بود. با این‏حال، به‌کارگیری روش گرین- آمپت اعتمادپذیری کمی را در برآورد حجم رواناب کل و دبی اوج از خود نشان می‏دهد. دقت مدل در برآورد زمان اوج سیلاب‏های مدل‏سازی‌شده، با مقایسۀ مقادیر مشاهداتی و شبیه‏سازی‌شده توسط روش‏های منتخب ارزیابی شد که نتایج ارزیابی زمان اوج سیلاب، بیشترین اطمینان‏پذیری را در روش شمارۀ منحنی (6.36 درصد) نشان می‏دهند.