مقایسۀ عملکرد مدل آماری و مدل دینامیکی در شبیه‌سازی بارش حدی

در سال‌های اخیر منابع آب بر اثر تغییر اقلیم دست‌خوش تنش‌های جدی شده است. هدف مطالعۀ حاضر، بررسی دو مدل ریز‌مقیاس‌ساز آماری و دینامیکی به‌منظور ریز‌مقیاس‌سازی بارش حدی حوضۀ آبریز گرگان‌رود در روز‌های 23 و 24 اردیبهشت 1371 است که به ثبت دبی حدی در منطقه منجر شد‌. در این پژوهش، از مدل آماری sdsm و مدل دینامیکی regcm4 استفاده شد. نتایج نشان داد مدل آماری sdsm‏ قابلیت بسیار کمی (ضرایب تبیین 0.002 تا 0.18 و میانگین خطای مطلق 20 میلی‌متر) در شبیه‌سازی بارش‌های حدی دارد به‌طوری‏که ضرایب تبیین و همبستگی‌های کم قابل مشاهده بود؛ در صورتی‏ که مدل regcm4 ضرایب تبیین بسیار زیاد تا 100 درصد و میانگین خطای مطلق تا 67 میلی‌متر را ثبت کرده است به‌دلیل اینکه این مدل با در‌نظر‌گرفتن الگوهای دینامیک کلی به شبیه‌سازی بارش حدی می‌پردازد، علاوه بر اینکه با آزمون خطای طرح‌واره‌های موجود در آن می‌تواند نتایج را تا حد زیادی به داده‌های مشاهداتی منطقه نزدیک کند. تحلیل نقشه‏های هوا نشان دادند طی این دو روز نیمۀ غربی ایران و بخش‌های جنوبی و مرکزی تحت حاکمیت الگوهای کم‌فشار بوده‌اند که جهت جریانات کم‌فشار، جنوبی و غربی بوده و از سمت دریای عدن و خلیج فارس و دریای سیاه و مدیترانه هستند. نقشه‌های الگوهای ارتفاع ژئوپتانسیل حاکمیت کم ارتفاع‌هایی در تراز 500 و 850 هکتوپاسکال را در منطقۀ مد نظر نمایش می‌دهد.