کاربرد شاخص dwqi برای ارزیابی جامع کیفیت آب در آبخوان اردبیل

کیفیت آب از مهم‏ترین پارامترهای مرتبط با توسعه و پایداری فعالیت‏های بشری است. کیفیت آب را می‏توان از مقایسۀ مقادیر پارامترهای کیفی آن با مقادیر استاندارد هر یک تبیین کرد. محدودیت‏های این روش از جمله عدم جامعیت آن موجب توسعۀ شاخص‏های تلفیقی کیفیت آب شده است. هدف از این پژوهش، بررسی جامع شرایط کیفی آب آشامیدنی در آبخوان اردبیل با استفاده از یک شاخص پیشنهادی (dwqiproposed) است و مقادیر کمی و توزیع این شاخص با شاخص‏های متداول کیفیت آب نظیر dwqig و dwqia ‌مقایسه شده است. بدین‌منظور نمونه‏برداری از 60 حلقه چاه واقع در آبخوان اردبیل در شهریور‌ماه 1392 انجام گرفت و 21 پارامتر مختلف فیزیکی و شیمیایی در آنها تعیین شد. سپس شاخص  dwqiproposedطی چهار مرحله شامل انتخاب خصوصیات کیفی آب و دسته‏بندی آنها، توسعۀ زیرشاخص، تخصیص ضریب وزنی برای خصوصیات برگزیده و ارائۀ تابع تجمیع محاسبه شد. نتایج نشان داد به‌رغم تفاوت در مقادیر کمّی، الگوی توزیع فراوانی شاخص‏های dwqig و dwqiproposed مشابه هم است. شاخص‏های dwqiproposed و dwqia نیز در مقادیر زیاد تشابه فراوانی داشتند. با این‌حال، تفاوت بین میانگین شاخص‏های در منطقه معنا‏دار بود (0.05p<). سه شاخص یاد‌شده براساس ضریب همبستگی پیرسون ارتباط معنا‏داری داشتند (p<0.001 و 0.99-0.98 = r). از بین پارامترهای کیفی مرتبط با بهداشت و سلامت، مقدار نیترات همبستگی بسیار زیادی با شاخص‏های یاد‌شده نشان داد (p<0.001 و 0.815-0.712 = r) که بیان‌کنندۀ تاثیر مهم نیترات بر کیفیت آب در آبخوان اردبیل است. الگوی مکانی شاخص‏های کیفیت آب استحکام فضایی مطلوبی نشان داده و نقشه‏های کریجینگ ترسیم‌شده بیان‌کنندۀ افزایش کیفیت آب در مناطق شرقی و کاهش آن در بخش جنوب‏غربی منطقه است.