پیش ‏بینی و تحلیل روند پارامترهای کیفی آب رودخانه با استفاده از مدل سری زمانی Aeima در حوضۀ آبخیز رودخانۀ کهمان

رودخانۀ کهمان پرمنفعت‏ترین رودخانۀ شهرستان الشتر از نظر کشاورزی و پرورش ماهی است. به‌دلیل اینکه فرایندهای هیدرولوژی تصادفی‌اند، آمار و احتمال اساس تجزیه‏ و تحلیل پدیده‏های یادشده است، بنابراین از سری‏های زمانی استفاده می‏شود. در تحلیل سری ‏زمانی، مرحلۀ اول شامل نمایش نوسان پارامترها در طول زمان است، مرحلۀ دوم ایستا‌سازی داده‏ها، مرحلۀ سوم نرمال‏سازی و مرحلۀ چهارم شناسایی پارامترهای مدل است. درنهایت، برای سنجش دقت مدل در پیش‏بینی از شاخص مجذور میانگین مربعات خطا rmse و معیار اطلاعاتی آکاییکه aic استفاده شد. در این تحقیق روند تغییرات زمانی سه پارامتر ,ph hco3 و na که از پارامترهای موثر بر کیفیت آب شرب و کشاورزی هستند، در ایستگاه دره‌تنگ رودخانۀ کهمان طی سال‏های آماری 1366 تا 1392 ‌مطالعه شد. سپس بر‌اساس نمودار‏های سری زمانی داده‏ها و همچنین نمودار خود‌‏همبستگی جزئی، مدل arima فصلی ضربی از بین مدل‏های سری زمانی انتخاب و در نرم‏افزارهای xlstat و minitab استفاده شد. برای hco3 مدل بهینه برای پیش‏بینی 4(1،1،1)*(1،1،1) arima و برای ph، 4(1،1،1)*(1،1،1) arima تشخیص داده شد؛ ولی برای na هیچ‏یک از مدل‏های arim مناسب تشخیص داده نشد. hco3 معمولاً روند افزایشی دارد. محدودۀ تغییرات ph طبق نمودار سری‏های زمانی در محدودۀ بهینه 6.5 تا 8.5 قرار دارد. na به‌دلیل نبود سازندهای نمکی در حوضۀ آبخیز رودخانۀ کهمان معمولاً روند ثابتی دارد و افزایشی نیست.