تلفیق روش fsm و تحلیل مورفومتری در رتبه بندی زیرحوضه ها با استفاده از تکنیکهای rs و gis مطالعه موردی حوضه اوزرود

یکی از مسائل و مشکلات جدی حوضه‏های آبخیز ایران فرسایش خاک محسوب می‏شود و می‏توان از آن به‌عنوان یکی از موانع مهم برای دستیابی به توسعۀ پایدار کشاورزی و منابع طبیعی نام برد. در بیشتر کشور‏های جهان به‌دلیل نبود آمار دقیق از میزان فرسایش و رسوب، بهره‏گیری از مدل‏های برآورد فرسایش و رسوب گریزناپذیر است. به‌منظور اعمال مدیریت اثربخش بر عرصه‏های منابع‏ طبیعی به‌خصوص منابع خاک، نیاز است که با استفاده از رتبه‏بندی، زیرحوضه‏ها برای انجام عملیات حفاظتی اولویت‏بندی شوند. در این پژوهش، زیرحوضه‏های حوضۀ آبخیز اوزرود شامل 17 زیرحوضه، با استفاده از تحلیل مورفومتری و روش fsm مطالعه شده ‏است. در تحلیل مورفومتری از پارامترهای خطی شامل؛ پارامترهای تراکم زهکشی، نسبت انشعاب، نسبت بافت، طول‏ جریان و فراوانی ‏جریان و همچنین پارامترهای شکلی شامل؛ ضریب‏ کشیدگی، ضریب ‏فشردگی، نسبت ‏گردی، ضریب ‏شکل حوضه و ضریب فرم حوضه استفاده شد. همچنین در‏ روش fsm برای تعیین میزان رسوب سالانه از 7 پارامتر نمره‏دهی (توپوگرافی، آبکندها، پوشش‏ گیاهی، سنگ‏شناسی، اقلیم و حفاظت خاک) که بدین‌منظور از داده‏های مدل رقومی ارتفاع، تصاویر سنجندۀ oli ماهوارۀ لندست 8، نقشۀ زمین‏شناسی، داده‏های هواشناسی و بازدیدهای میدانی استفاده شد. نتایج تحلیل‏های صورت‌گرفته نشان داد در روش تحلیل مورفومتری، زیرحوضۀ‏ b از نظر وضعیت شبکۀ زهکشی و همچنین در روش fsm از نظر تولید رسوب سالانه زیرحوضۀ n با تولید بیش از 6593 تن، بحرانی‏ترین زیر‏حوضه بودند، اما با تلفیق نتایج دو روش در پنج طبقه مشخص شد که زیر‏حوضۀ h به اولویت اول در بین زیرحوضه‏ها دست یافت. شایان ذکر است که نتایج این پژوهش می‏تواند راهگشای اهداف توسعه‏ای مدیران بخش‏های کشاورزی و منابع طبیعی باشد.