بررسی اثر آبیاری تکمیلی و تاریخ کاشت بر بهره‌وری فیزیکی و اقتصادی آب مصرفی گیاهان گندم و جو در شرایط دیم ارومیه

حوضه آبریز دریاچه ارومیه، یکی از مناطق مستعد کشاورزی است که در دهه اخیر با بحران کم‌آبی و مشکلات زیست ‌محیطی ناشی از خشک شدن دریاچه ارومیه مواجه گردیده است. استفاده از مدل‌های شبیه‌سازی در بررسی گزینه‌های مدیریتی می‌تواند ابزاری مطمئن و مناسبی در سطح حوضه‌های آبریز باشد. در این تحقیق تاثیر دو گزینه مدیریتی که منجر به کنترل و افزایش بهره‌وری مصرف منابع آب موجود در حوضه دریاچه ارومیه و منطقه ارومیه می‌گردد توسط مدل aquacrop مورد بررسی قرار گرفت. این گزینه‌ها شامل: 1) انجام آبیاری تکمیلی کامل (i) در زمان مناسب از طول دوره رشد گیاه و عمق بهینه آن و 2) تاریخ کاشت، بودند که تاثیر این گزینه‌های مدیریتی بر بهره‌وری فیزیکی آب مصرفی (twp)، بهره‌وری اقتصادی مصرف آبیاری تکمیلی (ewp) و عملکرد خشک (dy) گیاهان گندم و جو دیم بررسی شد. شبیه‌سازی با استفاده از اطلاعات اقلیمی سال زراعی 94-1393 انجام گرفت. نتایج نشان داد زمان مناسب انجام آبیاری تکمیلی برای گندم و جو دیم به ترتیب 200 و 140 روز پس از تاریخ کاشت است. بیشترین مقدار twp برای گندم و جو در تیمارهای آبیاری تکمیلی به ترتیب برابر و بدست آمد (0.61 و 0.44 kg/m3 به ترتیب برای گندم و جو). با توجه به مقادیر ewp، بیشترین میزان بهره‌وری اقتصادی آب مصرفی در تیمار آبیاری تکمیلی برای گندم و جو حاصل شد (4580 و 1052 rials/m3 به ترتیب برای گندم و جو). بهینه‌ترین تاریخ کاشت از نظر ماکزیمم twp، ewp، و dy برای محصولات گندم و جو به ترتیب دهه‌ی اول مهرماه و دهه‌ی اول آبان ماه بدست آمد.