تاثیر استفاده توام از حمام فرمالین - متیلن بلو به‌عنوان ضدعفونی رایج بر شاخص‌های خون‌شناسی و تنش در گربه ماهی زینتی پنگوسی (pangasius hypophthalmus)

کنترل بیماری‌های ماهیان زینتی می‌تواند باعث کاهش هزینه درمان و افزایش رشد و سلامت شود. یکی از روش‌های کنترل بیماری‌ها استفاده از محلول‌های ضدعفونی مانند فرمالین و متیلن بلو به صورت حمام است. در این مطالعه 60 قطعه ماهی پنگوسی (pangasius hypophthalmus) به‌ طور تصادفی انتخاب شد. ماهیان در دو تیمار شامل تیمار شاهد و تیمار فرمالین متیلن بلو هرکدام در سه تکرار، هر تکرار شامل 10 قطعه ماهی تقسیم شدند. میانگین وزن ماهیان 67/12 ±2/83 گرم بود. ماهیان تیمار محلول ضدعفونی‌کننده به ‌طور همزمان با فرمالین (5 ppm) و متیلن بلو (4 ppm) به مدت 72 ساعت مواجه شدند و در پایان با خون‌گیری از ساقه دمی ماهیان برخی شاخص‌های خون‌شناسی و همچنین مقادیر گلوکز و کورتیزول پلاسما به ‌عنوان شاخص‌های تنش مورد سنجش قرار گرفتند. استفاده از این محلول تاثیر معناداری بر شاخص‌های خون‌شناسی این ماهیان در پایان این دوره سه‌روزه نداشت (p>0.05)، اما مقادیر کورتیزول و گلوکز پلاسما در تیمار فرمالین متیلن بلو به ‌صورت معناداری بیش از تیمار شاهد بود (p<0.05). با توجه به نتایج حاصل به‌نظر می‌رسد، استفاده از فرمالین متیلن بلو به ‌صورت توامان اگرچه تغییری در شاخص‌های خونی گربه ‌ماهی زینتی ایجاد نمی‌کند، اما منجر به ایجاد تنش در آنها می‌شود و لذا استفاده مداوم از آن باید با احتیاط صورت گیرد. ارزیابی برخی دیگر از فراسنجه‌های مرتبط با وضعیت سلامتی ماهیان و نیز بررسی معایب و مزایای سایر ضدعفونی کننده‌‌ها، می تواند در انتخاب مناسب‌ترین ترکیب ضدعفونی‌کننده در شرایط پرورشی یاری‌رسان باشد.

Simultaneous exposure to Formalin and Methylene blue water-bath as a common disinfectant on haematological and stress parameters of ornamental Pangasius catfish (Pangasius hypophthalmus)

Controlling ornamental fish disease has a key role in reducing treatment costs and improving growth and health status. Disinfectant solutions such as formalin (F) and methylene blue (MB) are some of the effective disinfectants in the aquaculture industry. In this study the effects of simultaneous exposure to FMB on some haematological and plasma cortisol and glucose levels on ornamental catfish, Pangasius hypophthalmus were analyzed. 60 fish, average body weight 83.2 ±12.67 g, were randomly chosen and put in two groups, control and FMB, in 6 separate glass tanks (each 10 fish). The fish in the FMB groups were exposed to formalin, 5 ppm and methylene blue, 4 ppm for 72 hours. After exposing time, blood was taken from the caudal vein and some haematological parameters plus plasma glucose and cortisol levels were analyzed. The results showed that exposing fish to FMB disinfectant could not cause any significant changes in preliminary and secondary haematological parameters in fish (P>0.05). Even though, fish in FMB groups showed higher plasma levels of cortisol and glucose as tension indicators in comparison to the control fish (P<0.05). It could be concluded that although simultaneous exposure to FMB could not affect haematological parameters of ornamental catfish, it had some negative effects on tension response and need to use under exact stewardship. Study on the other fish welfare parameters as well as exposure to other disinfectants can help us to select the best option under culture condition.