مروری بر القای هورمونی و تک‌جنس سازی ماهیان زینتی در ایران

استفاده از هورمون ها برای آبزیان در جهان با اهداف مختلف قدمتی طولانی دارد. در کشور ما نیز استفاده از هورمون ها در آبزیان قدمتی حدود دو دهه دارد و در مورد ماهیان زینتی از حدود یک دهه پیش تا کنون این کار شروع شده است. گونه های متعددی از آبزیان زینتی تحت هورمون درمانی قرار گرفته اند که از آن جمله می توان به سیچلاید گورخری، گوپی، کوی، گورامی، مولی، دم شمشیری و... اشاره نمود. با توجه به رقابت جهانی در تولید ماهیان زینتی و همچنین افزایش قیمت ارز که واردات ماهیان زینتی را دستخوش نوسان قرار می دهد، لزوم انجام انواع روش های بیوتکنولوژی در تولیدات داخلی به منظور افزایش کمیت و بازارپسندی گونه های مختلف زینتی ضروری به نظر می رسد. هورمون درمانی یکی از سریع ترین، کم هزینه ترین و البته کارآمدترین روش های بیوتکنولوژی در آبزیان و به ویژه ماهیان زینتی می باشد که می تواند تا حد زیادی به تامین وخودکفایی بازارهای داخلی کمک نماید. تغییر جنسیت و کنترل رسیدگی جنسی از مهمترین اهداف القای هورومونی در آبزیان می باشند. مهمترین هورمون های طبیعی مورد استفاده در آبزیان 17آلفا متیل تستوسترون و 17 بتا استرادیول می باشد که زمان درمان و دوز درمانی برای القاء هورمونی در گونه های مختلف ماهی متفاوت است.