بررسی تولید مثل ماهی یال اسبی سربزرگ trichiurus lepturus (linnaeus, 1758) در آب‌های استان هرمزگان

ماهی یال اسبی سربزرگ یکی از گونه‌های مهم اقتصادی خلیج‌فارس و دریای عمان است. تنظیم الگوی برداشت مناسب و پایدار یک ذخیره مستلزم تعیین برخی از خصوصیات زیستی از جمله تولیدمثل است. به همین منظور داده‌های موردنیاز مربوط به روش‌های مختلف صید از فروردین تا اسفندماه 1398 از شش تخلیه گاه اصلی صید در استان هرمزگان (بندر پارسیان، بندر کنگ، جزیره قشم، بندرعباس، بندر سیریک و بندر جاسک) در جمع‌آوری گردید. در تشخیص مراحل جنسی از کلید 5 مرحله‌ای رسیدگی جنسی در سطح ماکروسکوپی استفاده شد. در تعیین فصل تخم‌ریزی از شاخص رسیدگی جنسی و مقایسه آن در ماه‌های مختلف بهره‌گیری شد. کمترین شاخص رسیدگی جنسی ماهیان ماده در شهریورماه (1.2) قرار داشت. بیشترین شاخص رسیدگی جنسی ماهی نر در آذرماه با مقدار 3.1 و پس‌ازآن در اردیبهشت‌ماه 2.6 تعیین گردید. بررسی شاخص رسیدگی جنسی و مراحل باروری، دو دوره تخم‌ریزی اصلی در اواسط فصل بهار و اواخر فصل پاییز را نشان داد. در تمامی ماه‌های سال مراحل جنسی مختلف دیده شد که نشان‌دهنده استراتژی تخم‌ریزی چندگانه در این ماهی بود. در طی ماه‌های مختلف تفاوت‌های معنی‌داری در نسبت جنسی مشاهده گردید، اما در طی بررسی حاصل و درمجموع بین نسبت جنسی ماده: نر در نسبت قابل‌انتظار 1:1 تفاوت معنی‌داری مشاهده نگردید. طول بلوغ جنسی این گونه 78.7 سانتی‌متر طول کل به‌دست آمد. لازم است جهت حفط ذخایر این گونه تمهیداتی جهت ممنوعیت صید آن در فصول تخم‌ریزی اعمال گردد. 

a review on the reproduction of trichiurus lepturus (linnaeus, 1758) in the waters of hormozgan province

  trichiurus lepturus is one of the most important and commericial species in the persian gulf and oman sea.in order to come up with the responsible fishing pattern,there was a need to identify  reproduction characteristics. data were collected randomly from april 2019 to february 2020 from six major artisanal fish-landing sites in hormuzgan province (bandar parsian, bandar kong, qeshm island, bandar abbas, bandar sirik and bandar jask). in the detection of sexual stages, the 5-stage key of sexual maturity was used at the macroscopic level. in determining the spawning season, the gonado-somatic index(gsi) was used and its comparison in different months. the lowest gsi of female fish was in september (1.2). the highest gsi of male fish was determined in december with a value of 3.1 and after that in may 2.6. examination of the gsi and reproductive stages showed two main spawning periods in the middle of spring and late autumn. different sexual stages were seen in all months of the year, which indicated the batch spawning strategy in t. lepturus. during different months, significant differences in the sex ratio were observed, but during the investigation and in total, no significant difference was observed between the female: male sex ratio in the expected ratio of 1:1.the length at first maturity obtained 78.7 cm total length. it is necessary to ban fishing during the spawning season in order to protect the stocks of this species.