عوامل موثر بر الگوی مصرف آبزیان در خانوارهای شهر شیراز

با توجه به اهمیت مصرف آبزیان و اختلاف نگران‌کننده بین مصرف سرانه‌ی آبزیان در کشور در مقایسه با جهان، مطالعه حاضر با هدف شناخت عوامل موثر بر میزان مصرف محصولات شیلاتی توسط خانوارهای شهر شیراز، صورت گرفت. جامعه‌ی مورد مطالعه تمام خانوارهای شهر شیراز بوده که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، 381 خانوار به طور تصادفی انتخاب شدند. روایی صوری و پایایی پرسش نامه به ترتیب توسط گروهی از اساتید دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز و انجام مطالعه‌ی راهنما در بین 30 خانوار از شهر نی‌ریز فارس (ضرایب آلفای کرونباخ بین 0.62 تا 0.83) مورد تایید قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان داد که سطح درآمد سرپرست خانوار، سطح تحصیلات سرپرست خانوار، رعایت مسائل بهداشتی و آگاهی از فواید آبزیان تاثیر مستقیم، مثبت و معنی‌داری بر میزان مصرف آبزیان توسط خانوارها دارد؛ همچنین سطح درآمد و رعایت مسائل بهداشتی از طریق متغیرهای واسطه آگاهی از فواید آبزیان، شاخص‌های حسی و ترجیح به خرید از بازار زنده‌فروشان نیز اثر غیرمستقیم و مثبت بر نگرش خانوار نسبت به محصولات شیلاتی و میزان مصرف این محصولات داشت. آگاهی از فواید آبزیان نیز علاوه بر اثر مستقیم، بطور غیرمستقیم از طریق متغیرهای میانجی ترجیح خرید از بازار و نگرش نسبت به مصرف آبزیان اثر مثبتی بر میزان مصرف آبزیان توسط خانوار داشت. این تحقیق نشان داد رسانه‌ها می‌توانند از طریق آموزش‌ انواع طبخ آبزیان و بالا بردن سطح آگاهی از فواید آبزیان، نقش موثری بر نگرش مصرف محصولات شیلاتی در خانوار‌ها ایجاد کنند.

Factors Affecting the Pattern of Fisheries Products Consumption among households of Shiraz City

The current study was conducted to identify the factors affecting the consumption of fishery products by households in Shiraz. All households of Shiraz city were the research population which 381 of them were randomly selected using simple random sampling method. The face validity and reliability of the questionnaire were confirmed by a pilot study among 30 households of Neyriz Fars, respectively (Cronbach #39;s alpha coefficients were computed between 0.62 and 0.83). The results of path analysis indicated that the households` income, the education level of the households` head, hygiene issues and awareness of fisheries products` benefits had a direct, positive and significant effect on the amount of fisheries products consumption by households. Also, the households rsquo; income and hygiene issues had an indirect and positive effect on household attitudes toward fisheries products and then on the amount of consumption of these products through the mediator variables of awareness of fisheries products` benefits, sensory indicators and preference to buy from the direct market of fisheries. Moreover, the direct effect of awareness of the fisheries products` benefits, it had also an indirect and positive effect on the amount of fisheries products consumption by households through the mediator variables of market preference and attitudes toward fisheries products consumption. Finally, the study suggested that the media could play an effective role on modifying the households` attitude toward fisheries products consumption by educating different types of fish cooking methods as well as improving their awareness regarding the fisheries products` benefits.