تعیین شاخص‌های خونی نشانگر آلودگی سموم دیازینون و مالاتیون در ماهی کپور سرگنده (hypophthalmichthys nobilis)

سموم مالاتیون و دیازینون از سموم ارگانوفسفره بسیار پرکاربرد در مزارع زراعی و به خصوص در شمال کشور می باشد. در تحقیق حاضر ابتدا با تعیین دامنه غلظت کشنده سم دیازینون و مالاتیون و محاسبه میزان مرگ و میر ماهیان کپور سرگنده در زمان های 24، 48، 72 و 96 ساعت، سمیت کشنده آن با روش پروبیت آنالیز محاسبه گردید و سپس با توجه به میزان lc50 به دست آمده، به منظور بررسی اثرات این سموم بر پارامترهای خونی ماهی کپور سرگنده آزمایشی جداگانه طراحی شد که در آن ماهیان کپور سرگنده را در ده تیمار با 3 تکرار (4 غلظت متفاوت سم دیازینون، 4 غلظت متفاوت سم مالاتیون و 1 تیمار شاهد برای هر سم) به مدت 7 روز در معرض غلظت های مختلف تحت کشنده سموم مورد نظر (12.5، 25، 37.5 و 75 درصد از غلظت کشنده (lc50 96h) قرارگرفتند، پس از 7 روز خونگیری از ماهیان انجام شده، برخی پارامترهای هماتولوژی نظیر هماتوکریت، هموگلوبین، شاخص های گلبول قرمز، تعداد کل گلبولهای سفید و قرمز و شمارش افتراقی گلبولهای سفید (درصد لنفوسیت، مونوسیت، نوتروفیل و ائوزینوفیل) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تعیین سمیت حاد نشان داد که سم دیازینون برای ماهی کپور سرگنده نسبت به سم مالاتیون اثر کشندگی بیشتری دارد، همچنین نتایج حاصل از بررسی شاخص های هماتولوژی ماهیان کپور سرگنده در معرض سم دیازینون، کاهش معنی دار گلبول های قرمز و سفید را با افزایش میزان غلظت سم نشان داد (0.05>p)، در نهایت میتوان گفت که استفاده از خون و بررسی شاخصه ای هماتولوژیکی ماهی کپور سرگنده میتواند به عنوان بیومارکرهای سنجش و ردیابی اثرات آلاینده های مذکور در جوامع آبی مورد استفاده قرار گیرد.

Application of blood biomarker for determination of Diazinon and Malathion toxicity to Big-head Carp (Hypophthalmichthys nobilis)

Malathion and diazinon are widely used organophosphate pesticides in the agriculture fields, especially in the north provinces of Iran. In the current study, lethal concentrations of diazinon and malathion were determined based on big head carp calculated death rates at 24, 48, 72 and 96 hours using probit analysis. Then, in a separate experiment and according to the obtained LC50, the effects of these toxins on fish hematological parameters was evaluated in which fish were disturbed in 10 treatments with 3 replicates (4 different doses of diazinon, 4 different doses of malathion and 1 control for each toxin) for 7 days. Fish were exposed to different sublethal concentrations of each toxin (12.5, 25, 37.5 and 75% of lethal concentration (LC50 96h). After 7 days, blood samples were collected and hematological parameters including hematocrit, hemoglobin, red blood cells count, the total number of white blood cells and white blood cell differential count (the percentage of lymphocytes, monocytes, neutrophils and eosinophils) were examined. The results of acute toxicity test showed that diazinon is more toxic to big head carp compared to malathion. Also, hematological studies of big head carp exposed to diazinon showed a significant reduction in red blood cells and white blood cells with increasing toxin concentration. Meanwhile, the percentage of neutrophils remarkably increased while lymphocytes significantly decreased along with increasing the concentration of diazinon.