بررسی پایداری سازه‌های کنترل سیل و رسوب در زیرحوزه گوش در بالادست سد کارده

بندهای اصلاحی سازه‌های کوچکی هستند که به منظور کاهش شیب آبراهه، کاهش سرعت جریان و مهار فرسایش در آبراهه‌ها و با استفاده از مصالحی مانند چوب، سنگ، سیمان و توری فلزی ساخته می‌شوند. پایداری این سازه‌ها یکی از عوامل مهم در اثر بخشی آنها جهت تثبیت بستر آبراهه، تعدیل شیب و نگهداشت رسوب. در این مقاله نتایج بررسی‌های میدانی، برای زیرحوزه گوش در بالادست سد کارده در استان خراسان رضوی که قبلاً عملیات اجرایی بندهای اصلاحی در تنوع‌های مختلف در آن ساخته شده و حدود 14 سال از زمان احداث آن‌ها گذشته است. بررسی‌های صحرایی نشان داد که 44/7درصد بندهای اصلاحی توری‌سنگی مورد مطالعه، آسیب دیده‌اند که 10/6 درصد آنها در حد 100 درصد کارایی خود را از دست داده و 1/3434/1درصد آنها آسیب جزیی دیده‌اند. آب‌شستگی ناشی از عدم کفایت طول کف‌بند یا حوضچه آرامش در پایین‌دست و عدم کفایت طول دستک‌ها و اتصال نامناسب سازه به دیواره کناری آبراهه از مهمترین عوامل آسیب‌دیدگی این نوع بندها بوده است. در بندهای خشکه‌چین 62/1 درصد بندهای مورد مطالعه آسیب دیده‌اند که 36/1 درصد آنها در حد 100 درصد تخریب شده و 26 درصد آنها آسیب جزیی دیده‌اند. انتخاب نامناسب محل و نوع بند، استفاده از مصالح نامناسب و غیر مقاوم و جابجایی سنگ‌ها در اثر تردد دام و تراکتور مهمترین عامل آسیب دیدگی بوده است.