پیامدهای تبدیل جنگل‏های زاگرس به دیمزار بر کیفیت خاک در حوزه مرک استان کرمانشاه

جنگل های زاگرس با تخریب گسترده‏ای مواجه‏اند که پیامدهای زیست محیطی آن زندگی را بطور جدی تهدید می‏نماید. هدف از این تحقیق بررسی تاثیرات تبدیل جنگل به دیمزار برکیفیت خاک بود که در روستای گزاف علیا در سرشاخه بالادست حوزه مرک در استان کرمانشاه انجام شد. محدوده جنگل و دیمزار از نظر شرایط توپوگرافی، زمین‏شناسی و پروفیل خاک یکسان بودند. تعداد 35 نمونه خاک سطحی برداشت و مورد آزمایشات فیزیکی و شیمیایی قرار گرفت. نتایج این پژوهش از طریق مقایسه میانگین‏ها نشان داد که نسبت ذرات خاک (رس، سیلت و شن) هر دو کاربری با هم اختلاف معنی‏داری نداشتند، اما وزن مخصوص ظاهری خاک جنگل و دیمزار به ترتیب 1/26 و 1/32 و پایداری خاکدانه‏ها در جنگل و دیمزار به ترتیب 63/62 و 52/65 درصد بدست آمد که بیانگر اختلاف معنی‏داری (p<0.05) برای این دو ویژگی مهم فیزیکی بود. متوسط اسیدیته خاک، آهک کل و هدایت الکتریکی هر دو کاربری با هم اختلاف معنی‏داری نداشتند، اما کربن آلی و ظرفیت تبادل کاتیونی جنگل بطور معنی‏داری بیش از دیمزار بدست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که تغییر کاربری اراضی، بویژه تبدیل جنگل به دیمزار و متعاقبا شخم نامناسب منجر به کاهش شدید ویژگیهای کلیدی فیزیکی و شیمیایی خاک و افزایش فرسایش‏پذیری آن میشود که پیامدهای بعدی آن نگران کننده خواهد بود.