ارزیابی اقدامات زیستی و زیستی مکانیکی آبخیزداری مطالعه موردی: حوزه آبخیز مهوید

حفظ و بهره‌برداری صحیح از منابع آب‌وخاک خصوصاً در اقلیم‌های خشک و نیمه‌خشک ازجمله اولویت‌های مدیریتی عرصه‌های طبیعی است. در این راستا، ارزیابی اقدامات مدیریتی از جنبه‌های مختلف در شناخت نقاط قوت و ضعف آن‌ها و ارائه راه‌کارهایی در راستای بهبود و بهینه‌سازی فرآیندهای مدیریتی ضروری است. بر این اساس، هدف از مطالعه حاضر ارزیابی فنی و اجتماعی اقدامات آبخیزداری در حوزه آبخیز مهوید از توابع شهرستان فردوس استان خراسان رضوی می‌باشد. در این حوزه اقدامات زیستی ازجمله: نهال‌کاری، کپه کاری، بذرپاشی و قرق و اقدامات زیستی مکانیکی به­شکل بانکت­بندی انجام‌شده که قدمتی 23 ساله دارند. نتایج ارزیابی‌های فنی نشان می‌دهد که در اثر اقدامات مذکور علاوه بر افزایش کیفیت پوشش گیاهی، حداقل 20 درصد افزایش تاج پوشش نیز حاصل‌شده است. همچنین برآورد فرسایش با توجه به بهبود وضعیت پوشش گیاهی 20 درصد کاهش را نشان می‌دهد. بررسی رضایت‌مندی مردم بیان‌گر رضایت قابل‌قبول آبخیزنشینان از اجرای اقدامات زیستی و زیستی مکانیکی در منطقه است که البته برای افزایش رضایت‌مندی بحث فراهم‌آوری معیشت‌های جایگزین خصوصاً در زمان اجرای طرح‌های زیستی می‌تواند اثربخشی و موفقیت این نوع طرح‌ها را افزایش دهد.