ارزیابی عوامل موثر بر توسعه سامانه‌های آبیاری تحت‌فشار در طرح 46 هزار هکتاری منطقه سیستان

کمبود آب از مشکلات اصلی بیش‌تر کشورهای جهان می‏‌باشد و تنها راه خروج از این بحران تخصیص بهینه و بالا بردن بهره‌‏وری آب در بخش‌‏های مختلف به‌خصوص بخش کشاورزی است. در این پژوهش ارزیابی عوامل موثر بر توسعه سامانه‌های آبیاری تحت‌فشار در طرح 46 هزار هکتاری منطقه سیستان با رویکرد معیارهای چند شاخصه صورت گرفت. برای تحقیق این هدف از مدل saw تحت منطق فازی استفاده گردید و برای این منظور پنج معیار اصلی (شامل معیار اقتصادی، فنی، ترویجی، اجتماعی و محیطی و فردی) و 31 زیرمعیار برای پنج گزینه در منطقه سیستان انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از نرم‌افزار mcdmsolver تجزیه‌وتحلیل شدند. نتایج مربوط به امتیاز قطعی گزینه‌‎‌ها نشان می‌‎دهد که گزینه اقتصادی با مقدار وزنی 175.5 در رتبه اول، گزینه فنی با مقدار وزنی 711.4 در رتبه دوم، معیار ترویجی با مقدار وزنی 583.4 در رتبه سوم و معیار اجتماعی و محیطی با مقدار وزنی 581.4 در رتبه چهارم قرار دارند و آخرین رتبه متعلق به خصوصیات فردی با مقدار وزنی 356.4 می‌‎باشد. با توجه به نتایج حاصله و توسعه سامانه‌های آبیاری تحت‌فشار در منطقه، تقویت و هدفمندسازی اعطای تسهیلات دولتی برای سامانه‌های آبیاری تحت‌فشار پیشنهاد می‌‎گردد. هم‌چنین شاخص‌های فنی به دلیل وزن بالا در نتایج باید موردتوجه برنامه‌ریزان در منطقه قرار گیرد.

evaluation of factors affecting the development of pressurized irrigation systems in the 46 thousand hectare plan of sistan region

water shortage is one of the main problems of most countries in the world, and the only way out of this crisis is optimal allocation and increasing water productivity in different sectors, especially the agricultural sector. in this research, the factors affecting the development of pressurized irrigation systems in the 46,000-hectare project of sistan region were evaluated with the approach of multi-indicator criteria. to research this goal, the saw model under fuzzy logic was used, and for this purpose, 5 main criteria (including economic, technical, promotion, social, environmental and individual criteria) and 31 sub-criteria were selected for 5 options in sistan region. data were analyzed using mcdm solver software. the results related to the definitive score of the options show that the economic option with a value of 5.175 is in the first rank, the technical option is in the second rank with a value of 4.711, the promotion criterion is in the third rank with a value of 4.583, and the social and environmental criterion with a value of 4.581 is located in fourth rank and the last rank belongs to individual characteristics with a value of 4.356. considering the results obtained and the development of pressurized irrigation systems in the region, it is suggested to strengthen and target the granting of government facilities for pressurized irrigation systems. also, technical indicators should be considered by planners in the region due to their high weight in the results.