اولویت‌بندی قنوات برای تلفیق با سد زیرزمینی به‌منظور تغذیه با روش waspas

قرار گرفتن قنات ‌های کوهستانی در آبرفت ‌های رودخانه‌ ای یکی از دلایل فصلی و هوابین بودن این قنوات می‌ باشد. بدین‌صورت که در فصل تابستان که نیاز آبی برای کشاورزی بالا می ‌رود آب این قنوات کم شده یا خشک می‌ شوند. سدهای زیرزمینی سازه‌ هایی هستند که جریان طبیعی آب ‌های زیرقشری را مسدود نموده و سبب ایجاد ذخایر آبی در زیرزمین و بالا آمدن سطح آب می ‌شوند که توانایی ذخیره آب در دوره‌تر و استفاده در دوره خشک را دارا می ‌باشند که از این نظر باعث بهبود در آبدهی قنوات در فصل تابستان می‌ شوند. لذا بررسی راهکارهای مناسب برای دستیابی به منابع جدید آب و ذخیره آن یک ضرورت است. هدف این تحقیق استفاده از سد زیرزمینی به‌عنوان یک راهکار برای تغذیه قنوات در منطقه کوه‌ های طاغنکوه در شهرستان فیروزه استان خراسان رضوی می ‌باشد. با این فرض به اولویت ‌بندی قنوات برای تلفیق با سد زیرزمینی با استفاده از روش‌ های تصمیم‌ گیری تحلیل سلسله مراتبی و واسپاس پرداخته شد. بدین ترتیب ابتدا معیارهای مهم و تاثیرگذار در احداث سد زیرزمینی، شناسایی و سپس ارزش معیارها با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی تعیین شد که معیار ارتفاع سد زیرزمینی باارزش 0/32 بیش‌ترین اهمیت نسبی را در بین معیارها به خود اختصاص داد. قنوات بر مبنای خصوصیات و اهمیت نسبی معیارها بر اساس روش waspas اولویت بندی شدند که قنات فرنگ با امتیاز 3/01 در اولویت اول قرار گرفت.

prioritization of canals for integration with underground dam for feeding with waspas method

placement of mountain qanats in river alluvium is one of the reasons for the seasonality of these qanat. therefore, in the summer season, when the demand for water for agriculture increases, the water in these canals decreases or dries up. underground dams are structures that block the natural flow of underground water, creating water reserves in the basement and increasing the water level in the wet period and use it in the dry period. it is believed that they will improve the flooding of canals in the summer. there is therefore a need to find suitable solutions for accessing new sources of water and its storage. the purpose of this research is to use an underground dam to feed the canals in the taghenkoh mountains area in firouzeh city of khorasan razavi province. with this assumption, canals were prioritized for integration with underground dams using the analysis hierarchical processes method (ahp) and waspas decision making methods. first, the important and effective criteria in the construction of the underground dam were identified, and then the value of the criteria was determined using the ahp, and the criterion of the depth of the underground dam with a value of 0.32 was assigned the highest relative importance among these criteria. the site was prioritized based on the characteristics and relative importance of the criteria based on the waspas method, the farang qanat site was ranked first with a score of 3.01.