تحلیل تاثیرگذاری تغییر کاربری اراضی بر میزان رواناب سطحی حوزه آبخیز ریگان استان کرمان.

توسعه مناطق مسکونی و شهری در حاشیه رودخانه ها و بستر دشت های سیلابی بدون توجه به شرایط هیدرولیکی و هیدرولوژیکی حاکم بر حوضه بالادست و رودخانه، باعث افزایش خطر سیلاب می‌شود. بنابراین مطالعه سیلاب ها به‌منظور برنامه ریزی، بهره برداری بهینه و مدیریت این پدیده طبیعی از جمله مسائل مهم در مدیریت منابع آب است. پژوهش حاضر، با هدف بررسی میزان تغییر کاربری اراضی با استفاده از مدل هیدرولوژیکی hec-hms و سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis) و تصاویر ماهواره‌ای لندست طی سال‌های 1370، 1380 و 1390 در حوزه آبخیز ریگان استان کرمان به مساحت 7091 کیلومترمربع انجام و تاثیر آن بر افزایش سیل‌خیزی رواناب‌های سطحی حوزه بررسی شد. برای این کار در مرحله نخست تصاویر ماهواره‌ای تفسیر و مورد پردازش قرار گرفته و تغییر کاربری‌ها مشخص و مقادیر cn خاک محاسبه شد. سپس به کمک مدل hec-hms فرایند بارش- رواناب در این حوزه شبیه‌سازی شد و مقادیر دبی پیک سیلاب در هر دوره به دست آمد و در نهایت هیدروگراف سیلاب حوزه آبخیز برآورد شد. نتایج نشان داد که با افزایش سطوح نفوذناپذیر شهری و تخریب اراضی کشاورزی و مراتع در منطقه موردمطالعه میزان cn خاک از سال 1370 تا 1390 از 65/28به 70/25 افزایش یافته که به دنبال آن دبی اوج سیلاب از 29 مترمکعب‌برثانیه در سال1370 به 29/3 مترمکعب‌برثانیه در سال 1390 و هم‌چنین حجم رواناب، طی این دوره، از 3/4 به 6 میلی‌متر افزایش داشته ‌است. نتایج به دست آمده می‌تواند کمک شایانی به مکان‌یابی اجرایی پروژه‌های آبخیزداری نماید.

analysis of the impact of land use change on the amount surface runoff in the rigan watershed of kerman province

the development of residential and urban areas on the banks of rivers and flood plains, regardless of the hydraulic and hydrological conditions govering the upstream basin and the river, increases the risk of flooding. therefore, the study of floods for the purposes of planning, optimal exploitation and management of this natural phenomenon is one of the important issues in water resources management. the current research aims to investigate the rate of land use change using the hec-hms hydrological model and geographic information system (gis) and landsat satellite images during the years 1991, 2001 and 2011 in the rigan watershed of kerman province with an area of 7091 square kilometers. it was investigated on the increase of flooding of surface runoff in the area. for this purpose, in the first step, satellite images were interpreted and processed, and changes in land use was determined and soil cn values were calculated. then, with the help of hec-hms model, the rainfall-runoff process in this basin was simulated and the peak flood discharge values were obtained in each period, and finally the flood hydrograph of the watershed was estimated. the results showed that with the increase of urban impervious surfaces and destruction of agricultural lands and pastures in the study area, the rate of soil cn from 1991 to 2011 increased from 65.28 to 70.25, following which the peak flood discharge from 29 m3 / sec in 1991 to 29.3 m3 / sec in 2011 and also the volume of runoff has increased from 3.4 to 6 mm during this period. the obtained results can be of great help to the implementation of watershed projects.