کارایی شاخص‌های خشک‌سالی هواشناسی در پیش‌هشدار خشک‌سالی هیدرولوژیکی و هیدروژئولوژیکی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز سداستقلال - میناب)

خشکسالی از علل طبیعی اصلی خسارت در حوزه های کشاورزی، اقتصاد و محیط زیست است. تعیین کمی ویژگی های شدت، بزرگی و تداوم خشکسالی به‌صورت عینی بسیار مشکل است. از این رو تلاش زیادی برای پایش خشکسالی با استفاده از نمایه‌های مختلف صورت گرفته‌است. در تحقیق حاضر به‌منظور بررسی اثرات خشک‌سالی اقلیمی بر سیستم های هیدرولوژیکی در محدوده موردمطالعه از شاخص های خشک‌سالی هواشناسی شامل spi و spei، شاخص خشک‌سالی هیدرولوژیکی sri و شاخص خشک‌سالی آب زیرزمینی gri استفاده گردید، سپس ارتباط بین شاخص های مذکور باهم، هم‌زمانی و یا عدم هم زمانی وقوع رخداد خشک‌سالی بررسی شد. در نهایت با هم‌بستگی بین شاخص‌‌ها بهترین شاخص اقلیمی جهت پایش سیستم‌های هیدرولوژیکی در منطقه معرفی گردید. نتایج نشان داد، مقایسه هم‌بستگی دو شاخص هواشناسی با شاخص‌های sri و gri، شاخص spei از نظر هشدار خشک‌سالی، در اولویت قرار دارد، چرا که در مقیاس زمانی کوتاه تری قادر به نمایش رخداد خشک‌سالی هیدرولوژیکی است. هم‌بستگی چندانی در مقیاس های زمانی مختلف بین دو شاخصspi-gri  (0/18=cc) مشاهده نشد که نشان دهنده ی نامناسب بودن شاخص های مذکور، برای بررسی اثرات خشک‌سالی اقلیمی بر آب زیرزمینی است. نتایج نشان داد، مقایسه هم‌بستگی دو شاخص هواشناسی با sri و gri، spei از نظر هشدار خشک‌سالی، در اولویت قرار دارد، چرا که در مقیاس زمانی کوتاه‌تری قادر به نمایش رخداد خشک‌سالی هیدرولوژیکی است. هم‌بستگی چندانی (0/18=cc) در مقیاس‌های زمانی مختلف بین دو شاخصspi-gri   مشاهده نشد که نشان‌دهنده‌ نامناسب بودن شاخص‌های مذکور، برای بررسی اثرات خشک‌سالی اقلیمی بر آب زیرزمینی است. لذا پیشنهاد می‌گردد جهت بررسی اثر تغییرات بارش بر نوسانات آب زیرزمینی از spei بجای spi استفاده شود.

efficiency of drought meteorological indices in hydrological and hydrogeological drought warning (case study: the watershed of esteghlal dam -minab)

drought is one of the main natural causes in agricultural, economic and environmental sections. it is very difficult to quantify the characteristics of the severity, magnitude and duration of the drought objectively. therefore, much effort has been made to monitor drought using a variety of indices. in order to investigate the meteorological drought on hydrological systems in the study area, were used from standardized precipitation index (spi), standardized precipitation evapotranspiration index (spei), sri standardized runoff index (sri) and groundwater drought index (gri). then, the relationship between the indices, concurrence or non-concurrence of drought event was investigated. finally, the best meteorological drought index for monitoring hydrological systems in the study region was selected. the results showed that comparing the correlation between the two meteorological indicators with sri and gri, spei is a priority in terms of drought warning, because it is able to show the occurrence of hydrological drought on a shorter time scale. there was no significant correlation at different time scales between the two spi-gri indices (cc = 0.18), which indicates the inadequacy of spi to investigate the effects of climatic drought on groundwater level. therefore, it is suggested to use spei instead of spi to investigate the effect of precipitation changes on groundwater fluctuations.