ارزیابی روند تغییرات زمانی-مکانی متغییرهای اقلیمی استان خراسان جنوبی با استفاده از gis و تکنیک‌های آماری

تغییر متغییرهای اقلیمی و بی نظمی زمانی-مکانی آن بهره‎وری کشاورزی، امنیت غذایی، کیفیت و کمیت منابع آب سطحی و زیرزمینی، بهداشت و معیشت افراد را تحت تاثیر قرار می‎دهد. این موضوع در استان خراسان جنوبی به دلیل وابستگی بیش‎تر به اقلیم، اهمیت بیش‌تری دارد. در این تحقیق روند تغییرات زمانی-مکانی پارامترهای اقلیمی بارش، دما (حداقل، حداکثر و اختلاف دما)، تعداد روز بارانی و یخبندان، تبخیر، ساعات آفتابی، رطوبت نسبی، حداکثر بارش 24 ساعته و مقدار بارش در هر روز بارانی به صورت ماهانه فصلی و سالانه (مجموعاً 2027 سری زمانی در 31 ایستگاه) در دوره های 1397-1368 و 1397-1354 با استفاده از تکنیک‎های آماری شاخص استاندارد و من-کندال و شیب تغییرات با تخمین گر سن و رگرسیون خطی بررسی و نقشه تغییرات مکانی پارامترهای مورد بررسی با نرم‎افزارهای arcgis10.4و gs+تولید گردید. نتایج نشان داد درصد تغییرات دمای حداقل، بارندگی، تعداد روز یخبندان و متوسط بارندگی در روز بارانی از سایر پارامترها بیش‌تر است، شیب تغییرات و سطح معنی‌داری بسته به نوع پارامتر، موقعیت ایستگاه و طول دوره آماری بسیار متغیر است. تغییرات زمانی-مکانی در مقیاس‌های کوچک زمانی نامنظم و پیچیده بوده و روند کلی تغییرات پارامترهای مورد بررسی، معنی‎دار و در جهت خشکسالی، تابستان‎های گرم‎تر و زمستان‎های سردتر است.