مدیریت سازگار آبخیز

عدم مدیریت پایدار منابع طبیعی یکی از چالش‌های اساسی پیش‌روی جوامع و دولت‌هاست و می‌بایست در آینده به‌طور جدی‌تر به آن پرداخته شود. از این‌رو مدیریت موثر طبیعت و محیط ‌زیست نیازمند ساختار منسجم و مبتنی بر دانش و اطلاعات کافی و قابل اعتماد و به‌روز بوده و مدیریت سازگار نقطه عطفی برای دست‌یابی به مدیریت پایدار منابع می‌باشد. باوجود این تاکنون عملکرد کاربست مدیریت سازگار در مقیاس حوزه آبخیز مورد بررسی قرار نگرفته است. لذا در این مقاله چرخه مدیریت سازگار آبخیز در قالب شناسایی مشکل، طراحی، اجرای اقدامات، پایش عملکرد، ارزیابی شرایط بوم‌سازگان و در نهایت اصلاح و تنظیم با هدف تهیه مدل مفهومی کاربست مدیریت سازگار و نهایتاً مقایسه نتایج آن با رویکردهای جاری و مرسوم مدیریت آبخیز تشریح شده است. برای این‌منظور جزئیات مفهومی هر یک از مراحل چرخه مدیریت سازگار با استفاده از اصول و استانداردهای علمی مترتب بر هر بخش و مبتنی بر ارزیابی سلامت آبخیز، شناخت راه‌کار مناسب، پیش‌بینی روش‌های اجرایی کم‌پیامد و بهترین اقدامات مدیریتی و نهایتاً ارزیابی عملکرد آن‌ها در مقایسه با روش‌های مرسوم مورد بررسی قرار گرفته است.