اولویت بندی عوامل موثر بر عدم مشارکت جوامع روستایی در طرح های آبخیزداری از دیدگاه آبخیزنشینان (مطالعه ی موردی: حوزه ی آبخیز قشلاق استان فارس)

توجه به مشارکت ذی‌نفعان و شناسایی عوامل موثر بر عدم مشارکت جوامع روستایی و مرتفع ساختن موانع تحقق آن در اجرای پروژه‌های آبخیزداری، امکان برخورداری از پتانسیل‌های فکری، اجرایی، نظارتی و دانش بومی آبخیزنشینان را در مراحل مختلف مطالعاتی، اجرایی، ارزیابی و حفاظت طرح‌ها فراهم می‌کند. این مساله ضمن کاهش هزینه‌ها، ضامن موفقیت و اجرای موثرتر طرح‌ها خواهد بود. به‌منظور دستیابی به این هدف، در این پژوهش با بررسی چهار شاخص و دوازده زیرشاخص با طیف لیکرت، اقدام به اولویت‌بندی عوامل موثر بر عدم مشارکت جوامع روستایی در طرح‌های آبخیزداری از دیدگاه آبخیزنشینان در حوزه‌ی آبخیز قشلاق واقع در شمال استان فارس شده است. تعیین فراوانی و فراوانی نسبی شاخص‌ها و زیرشاخص‌ها در نرم‌افزار spss (نسخه‌ی 23) صورت گرفت و به منظور تعیین اهمیت آن‌ها از آزمون t استفاده شد. سپس، ارتباط بین هر شاخص با زیرشاخص‌های آن با استفاده از ضرایب همبستگی مشخص شد و به منظور اولویت‌بندی شاخص‌ها و زیرشاخص‌های موثر، از آزمون ناپارامتری فریدمن استفاده شد. نتایج نشان داد در اولویت‌بندی شاخص‌ها از دیدگاه آبخیزنشینان به ترتیب شاخص های آموزشی- ترویجی، اقتصادی، اجتماعی، و طراحی- اجرایی به عنوان شاخص های موثر و در اولویت‌بندی زیرشاخص ها، به ترتیب زیرشاخص های عدم آموزش ساکنان حوضه در خصوص طرح‌ها و اهداف مربوطه و اختلافات قومی و محلی دارای بیشینه و کمینه‌ی اولویت در عدم مشارکت در طرح‌های آبخیزداری در این حوزه‌ی آبخیز تعیین شدند. لازم است به منظور مشارکت پایدار جوامع روستایی در طرح‌های آبخیزداری، نسبت به تدوین برنامه‌ی جامع آموزش و ترویج و حل مسائل اقتصادی آبخیزنشینان اقدامات عملی صورت گیرد