ارزیابی اثر عملیات احیاء زیستی بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی ماسه‌زارهای حوزه آبخیز دژگاه، استان فارس

یکی از روش‌های زیستی تثبیت شن‌های روان و احیای اراضی بیابانی، نهال‌کاری در عرصه‌های لخت و بدون پوشش با گونه‌های مناسب و مقاوم به شرایط خشک است. با توجه به اهمیت طرح‌های احیاء زیستی، این تحقیق به‌منظور بررسی تاثیر کاشت گونه سُمر (prosopis juliflora) بر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک انجام شد. بدین‌منظور سه منطقه شاهد، زیر ­تاج­پوشش (زیر­اشکوب) و فواصل بین تاج‌پوشش (بین‌اشکوب) انتخاب شد. نتایج تحقیق نشان داد که اثر کاشت گونه سُمر بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک معنی‌دار است. حداکثر میزان ماده آلی مربوط به منطقه زیراشکوب (5/22 درصد)، بیش‌ترین ظرفیت تبادل کاتیونی مربوط به منطقه بین‌اشکوب (98/75 درصد)، بیش‌ترین میزان شوری مربوط به منطقه بین­اشکوب 1/34 دسی‌زیمنس بر متر) و بیش‌ترین میزان اسیدیته خاک مربوط به منطقه شاهد (10/38) بود. نتایج تعیین بافت خاک، نشان از تغییر بافت خاک از شنی ریز (fine sand) در منطقه شاهد به شنی­رسی­لومی (sandy clay loam) در منطقه بین­اشکوب و لومی (loam) در منطقه زیر­اشکوب طی پنج سال بود. نتایج کلی این تحقیق بیان‌گر آن است که اجرای عملیات زیستی از طریق کاشت گونه سُمر نقش مهمی در بهبود ویژگی‌های خاک و مهار فرسایش بادی منطقه مطالعاتی داشت.