ارزیابی اثر سامانه های سطوح آبگیر با روش فیلتر سنگریزهای در بهینه سازی نفوذ رواناب و افزایش ذخیره رطوبتی در مناطق خشک (تنگ چنار استان یزد)

کمبود بارش در کشورمان اهمیت برنامه ریزی و استفاده بهینه از منابع آبی را برای ما دو چندان نموده است. به‌طوری که بدون استفاده از روش های خلاقانه و برنامه صحیح در مناطق خشک کشور، استقرار بسیاری از نباتات مثمره، مشکل یا اصولاً امکان پذیر نیست. از طرفی افزایش سریع جمعیت، کاهش منابع آبی و تغییرات اقلیمی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک جهان، بررسی راهکارهایی جهت افزایش تولیدات کشاورزی و باغی دیم در کنار مصرف بهینه آب را امری اجتناب ناپذیر ساخته است. بخش قابل توجهی از اراضی حاشیه شیرکوه در شهرستان مهریز استان یزد بصورت باغات دیم و آبی و زراعت توسط ساکنین بومی مورد استفاده قرار می گیرد. بسیاری از درختان مثمر منطقه، بویژه بادام بصورت دیم بوده و سال های پر باران محصول خوبی تولید می کنند. ولی در ماه های گرم و خشک سال دچار تنش خشکی هستند و سال های کم باران و خشکسالی با مشکل کم آبی روبرو هستند. در تحقیق حاضر تاثیر فیلتر سنگریزهای در بهینه سازی نفوذ و نقش آن در افزایش ذخیره رطوبتی سامانه های سطوح آبگیر با استفاده از 72 سامانه سطوح آبگیر و اجرای تیمار فیلتر سنگریزهای بر روی نیمی از سامانه ها، در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفت. فاکتور اندازه گیری شده رطوبت خاک در اعماق 20 و 50 سانتی متری چاله‌های غرس نهال بوده است. بر اساس نتایج آنالیز آماری داده های برداشت شده سال 1390 فیلتر سنگریزه ای باعث افزایش معنی دار رطوبت حجمی خاک (p>0/05) چاله ها شده است. در حالی‌که افزایش مذکور در داده‌های برداشت شده سال 1391 مقادیر بیشتر و معنی دارتری (p>0/01) را نشان داد. همچنین میانگین رطوبت خاک در اعماق 20 و 50 سانتی متری سامانه های دارای تیمار عایق نایلون و فیلتر سنگریزهای در مقایسه با تیمار شاهد 37 درصد افزایش داشته است.