ﻧﮕﺎﻫﯽ آﻣﺎری ﺑﻪ وﺿﻌﯿﺖ ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ آﺑﯽ در اﯾﺮان

ﭘﺪﯾﺪه ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ ﺧﺎک و ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎی ﻧﺎﺷﯽ از آن ﻣﺎﻧﻌﯽ اﺳﺎﺳﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺸﻮر ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﮔﺮدد. از ﻃﺮﻓﯽ وﺟﻮد ﻋﻮاﻣﻞ ﻃﺒﯿﻌﯽ زﻣﯿﻨﻪ ﺳﺎز ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ در اﯾﺮان ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﺮان ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﺑﺎﻻﯾﯽ را ﺑﺮای ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ آﺑﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮای ﮐﻨﺘﺮل ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ ﮐﺴﺐ اﻃﻼع از وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺴﯿﺎر ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿﺖ اﺳﺖ وﻟﯽ ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد اﺧﺘﻼف ﻓﺎﺣﺸﯽ در آﻣﺎر و ارﻗﺎم اراﺋﻪ ﺷﺪه ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد. ﻟﺬا در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺳﻌﯽ ﺷﺪه ﺗﺎ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻧﺴﺒﺘﺎ روﺷﻦ ﺗﺮی از وﺿﻌﯿﺖ ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ آﺑﯽ در اﯾﺮان، ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اراﺋﻪ ﮔﺮدد. ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ، ﻣﯿﺰان ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ وﯾﮋه ﮐﺸﻮر را از 16 ﺗﺎ 25 ﺗﻦ در ﻫﮑﺘﺎر در ﺳﺎل ﻧﯿﺰ اﻋﻼم ﮐﺮده اﻧﺪ. در ﻃﺮح ﺳﯿﻤﺎی ﺣﻮزه ﻫﺎی آﺑﺨﯿﺰﮐﺸﻮر، ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل epm، ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ وﯾﮋه ﮐﺸﻮر 6/94 ﺗﻦ در ﻫﮑﺘﺎر در ﺳﺎل و ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ ﮐﺸﻮر ﺣﺪود 975 ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻦ در ﺳﺎل و ﻣﻘﺪار رﺳﻮب ﮐﻞ ﮐﺸﻮر 129 ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻦ ﺑﺮآورد ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﻨﺤﻨﯽ ﻫﺎی ﺳﻨﺠﻪ، ﮐﻞ رﺳﻮب دﻫﯽ ﮐﺸﻮر را ﺣﺪود 250 ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻦ در ﺳﺎل ﺑﺮآورد ﻧﻤﻮده اﺳﺖ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ و رﺳﻮب در 38 ﺣﻮﺿﻪ اﺳﺘﺎن ﻗﺰوﯾﻦ، ﻧﯿﺰ ﺑﯿﺎن ﮔﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﯿﺰان ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ وﯾﮋه 16/06 ﺗﻦ در ﻫﮑﺘﺎر در ﺳﺎل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮ اﺳﺎس روش رﺳﻮب ﺳﻨﺠﯽ ﻣﺨﺎزن ﺑﻨﺪﻫﺎی ﮐﻮﭼﮏ، ﺗﻮﻟﯿﺪ رﺳﻮب ﻣﺘﻮﺳﻂ ﮐﺸﻮر زﯾﺮ 15 ﺗﻦ در ﻫﮑﺘﺎر در ﺳﺎل اﺳﺖ. از آﻧﺠﺎﮐﻪ روش ﻫﺎی ﺑﺮآورد و ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻟﺬا، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ دﻗﯿﻖ ﺗﺨﻤﯿﻦ رﺳﻮب دﻫﯽ ﺣﻮﺿﻪ ﻫﺎی ﮐﺸﻮر ﺑﺎ روش ﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺿﺮوری اﺳﺖ. ﺑﺎ اﯾﻦ ﻫﻤﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان اذﻋﺎن ﻧﻤﻮد ﮐﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﯿﺰان ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ در ﮐﺸﻮر ﺑﯿﻦ 7 و ﺣﺪاﮐﺜﺮ 16 ﺗﻦ در ﻫﮑﺘﺎر در ﺳﺎل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺣﺖ اﯾﺮان، ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﮐﺸﻮر ﻣﻌﺎدل 1/15 – 2/64 ﻣﯿﻠﯿﺎرد ﺗﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ رﻗﻢ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻﯾﯽ اﺳﺖ.